تداوم حملات تروریستی در افغانستان و همچنین حضور اتباع خارجی بویژه کشورهای آسیای میانه و چین در خاک کشور نشان می‌دهد که خطر تهدیدات تروریسم در افغانستان و گسترش آن به کشورهای منطقه بسیار جدی است و نگرانی کشورهای منطقه از حضور آنها در افغانستان بی‌جا و بی دلیل نیست.

تداوم جنگ و نا امنی از یک سو و مشکلات عدیده سیاسی، امنیتی و اقتصادی از سوی دیگر نشان می‌دهد که باید برای استقرار صلح و ثبات در افغانستان به گفتگوهای سیاسی روی آورد و برای تشکیل یک نظام همه شمول براساس رأی و اراده مردم افغانستان اقدام نمود.

مشکل فقر و بی‌کاری در صورت تداوم بحران بشری گسترده و بزرگی را به دنبال خواهد داشت از این رو ضروری است برای ایجاد اشتغال و کاهش فقر اقدامات اساسی صورت بگیرد تا مردم از این وضعیت رقت بار نجات یابد.

از آنجا که قدرت در دست ملا هبت الله و مولوی‌های تندرو قرار دارد گفته‌های افراد مانند ذبیح الله مجاهد زیاد جدی گرفته نمی‌شود و بعید به نظر می‌رسد که در آینده‌های نزدیک ما شاهد تن دادن طالبان به تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات برای تشکیل شورای ملی باشیم.

ناگفته پیداست که لازمه وحدت رأفت اسلامی است و بدون رأفت به همدیگر و همدیگر پذیری و پذیرش واقعیت چندقومی افغانستان وحدت امکان پذیر نیست. همدیگر پذیری و تأمین عدالت اجتماعی و دوری از رفتارهای قوم گرایانه برای حفظ وحدت ضروری است و وحدت با شعارهای توخالی تحقق نمی‌یابد.

هرچند که 180سال از آن واقعه تاریخی گذشته است. اما انگار تاریخ دارد همچنان تکرار می‌شود و حوادث و به شکل دیگر و در زمان دیگر تکرار می‌گردد و مردم افغانستان هنوز هم قربانی رقابت‌های قدرتهای‌ استعمارگر بر سر قدرت و دست یابی به منابع بیشتر است.

در هفته‌های اخیر فعالیت دیپلماتیک طالبان برای آغاز و اجرای این پروژه در داخل افغانستان افزایش یافته و هیأت‌های طالبان با مقامات ترکمنستان در این زمینه دیدارهایی داشته و طالبان از خواستار روشن شدن وضعیت این پروژه و تعیین زمان دقیق آغاز به کار آن در دخال افغانستان شده است.

پایان بحران افغانستان و استقرار صلح و ثبات در کشور و تأمین امنیت سراسری و دایمی تنها از راه انتخابات و حاکمیت یک رژیم مشروع از طریق انتخابات و رأی مردم ممکن است و هیچ راه دیگری ندارد

وحدت ملی و اتحاد مردم مردم افغانستان و بهره مندی از یک زندگی مسالمت آمیز در کنار هم الزماماتی دارد که در صورت رعایت آن وحدت تحقق یافته و انسجام و همبستگی ملی شکل خواهد گرفت و در غیر این صورت تلاش برای هرگونه وحدت ناکام خواهد ماند.

افزایش خشونت بویژه خشونت‌های فرقه‌ای چالش عمده در برابر صلح و امنیت در افغانستان است که در صورت تداوم می‌تواند به ایجاد بحران عمیق در کشور بیانجامد و خشونت‌های بیشتر و بی‌رحمانه تری را درپی داشته باشد.

امنیت در افغانستان زمانی حاکم می‌شود که یک حکومت مسئول و پاسخگو از طریق رأی مردم در افغانستان تشکیل گردد و افغانستان صاحب قانون اساسی باشد و حکومت براساس قانون در برابر مردم پاسخگو باشد.

تقلب و انحصار گرایی از یک سو و فساد لجام گسیخته از سوی دیگر باعث سست شدن پایه‌های نظام جمهوری و ازدیاد فاصله میان مردم و حکومت گردید که نظام را در برابر طالبان آسیب‌پذیر نمود و با اعلام خروج نیروهای خارجی از افغانستان با اندک فشار از سوی طالبان سقوط نمود.

طالبان زمانی پا به عرصه افغانستان گذاشت كه جنگ‌های داخلی و میان گروهی مردم را خسته كرده و آنها را از پا درآورده بود و مردم در جستجوی راهی برای رهایی از این وضع بودند.

برای تأمین صلح و امنیت باید گفتمان ملی و بین الافغانی با شرکت همه جناح‌های سیاسی و نخبگان جامعه افغانستان دایر شود و یک طرح صلح برمبنای واقعیت‌های عینی جامعه و مصالح ملی ارائه گردد و تمام گروه‌های سیاسی به آن گردن بنهند.

اینجا کربلاست آمیزه ای از کرب و بلا، خمخانه خیمه ای که محبان خاندان نور در ان به شراب طهور اشک و عزا دعوت شده‌اند اینجا زمین گرد نیست. دنیای همه شش گوشه است. و این منم ساکت و دلگیر، بسته یه زنجیر، مسافر سفر بلند شب تقدیر- شب ظلمتی که نور، تنها از اختران امامت می‌گیرد- که در اشتیاق روز چشم به افق طلوع دوخته‌ام و انتظار می‌کشم. وجودم ...

بدون شک کوچی‌گری یکی از معضلات اجتماعی جامعه افغانستان است که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود و راه حلی مناسب هم برای آن پیداگردد تا دیگر ما هرساله شاهد اختلافات و نزاع‌های کوچی‌ها و ده‌نشین‌ها نباشیم.

تنها راه حل بحران افغانستان گفتگوی بین الافغانی و تشکیل یک حکومت فراگیر مسئول بر مبنای قانون اساسی و رأی مردم افغانستان است و توسل به زور کارایی ندارد.

تکرار تجربه‌های ناکام در افغانستان برای حذف زبان فارسی و تلاش برای تحمیل زبان پشتو بر مردم افغانستان تکرار اشتباهات ناکام از سوی طالبان است که با مقاومت مردم مواجه شده و موجب تنش و شکاف‌های قومی بیشتر خواهد گردید.

هرچند که طرفداران آقای مزاری این جنگ را قیام اسارت شکن و نقطه عطف برای شروع دوباره نامیدند اما واقعیت این است که این جنگ زخم ناسوری بود که با خنجر خودی به قلب جامعه شیعه افغانستان نواخته شد.

توجیهات غیر منطقی نمی‌تواند مردم افغانستان را قناعت داده و بسته نگهداشتن مکاتب دخترانه را موجه نماید. تعلیم حق بنیادی و اولیه هر فرد افغانستانی اعم از دختر و پسر است که باید طالبان به آن احترام بگذارد.