وزیر امور خارجه سوریه که بامداد امروز دار فانی را وداع گفت، یکی از برجستهترین دیپلماتهای سوری بود که از همان ابتدا، فعالیت خود را در وزارت خارجه این کشور آغاز کرد و در همین نهاد نیز از دنیا رفت.
«ولید بن محی الدین المعلم» وزیر امور خارجه و معاون نخستوزیر سوریه بامداد روز دوشنبه ۲۶ عقرب/آبان ۱۳۹۹ در ۷۹ سالگی درگذشت.
المعلم وزیر خارجه سوریه یکی از افرادی بود که در دولت سوریه، همیشه حامی ملت این کشور بود و تأکید داشت که بحران سوریه، معلول دخالتهای غربی-عربی است که هدفی جز اشغال این کشور ندارد.
المعلم متولد ۲۶ سرطان/تیرماه ۱۳۲۰ هـ. ش، در دمشق بود. او در سال ۱۹۶۰ از طرطوس دیپلم گرفت و پس از آن، وارد دانشگاه قاهره شد و در سال ۱۹۶۳، مدرک خود را در اقتصاد و علوم سیاسی اخذ کرد.
وی در سال ۱۹۶۴، وارد وزارت خارجه سوریه شد و در هیئتهای دیپلماتیک تانزانیا، عربستان سعودی، اسپانیا و انگلیس فعالیت داشت. در سال ۱۹۷۵ به عنوان سفیر سوریه در رومانی انتخاب شد و تا سال ۱۹۸۰ در این منصب باقی ماند.
وزیر خارجه فقید سوریه از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴، در وزارت خارجه، به عنوان مدیر بخش ترجمه، از ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۰ به عنوان مدیر دفاتر ویژه و از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ به عنوان سفیر دمشق در آمریکا مشغول به فعالیت بود.
المعلم در سال ۲۰۰۰ به عنوان معاون وزیر خارجه و در سال ۲۰۰۵ به عنوان معاون وزیر خارجه انتخاب شد. در آن دوران، مأمور پرونده روابط سوریه و لبنان شده بود. پس از آن، بشار اسد رئیسجمهور سوریه به المعلم مأموریت داد تا در کشورهای عربی سفر و با رهبران این کشورها دیدار کند.
وی از ۱۱ فوریه سال ۲۰۰۶ به عنوان وزیر خارجه سوریه انتخاب شد.
سایت وزارت خارجه سوریه دربارهٔ وی مینویسد: المعلم در دوران وزارتش با گامهای بلند، دیپلماسی سوریه را به پیش برد و موفق شد سوریه را از انزوا خود را خارج کند. در دوران المعلم، مهمترین روابط با چند کشور برقرار شد به ویژه با روسیه و کشورهای بریکس.
وی در کنار فعالیتهای دیپلماتیک، از فعالیتهای علمی غافل نبود و به عنوان نمونه کتابهای «فلسطین و صلح مسلحانه»، «سوریه در مرحله قیمومیت از ۱۹۱۷ تا ۱۹۴۸»، «سوریه از استقلال تا اتحاد از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۸» و «جهان و خاورمیانه از منظر آمریکا» را تألیف کرد.
مواضع ولید المعلم دربارهٔ مسائل مختلف منطقه
المعلم در مواضع خود همیشه علیه آمریکا و محور غربی-عربی-صهیونیستی بود. وی تأکید داشت، همه کشورهایی که تحت تحریمهای ظالمانه آمریکا قرار دارند باید یک جبهه واحد برای مقابله با این تحریمها تشکیل دهند.
وی دربارهٔ ترکیه نیز میگفت که این کشور «یکی از حامیان اصلی تروریستها در سوریه و منطقه» است و خاک سوریه را اشغال کردهاست.
وزیر خارجه سوریه همیشه حضور نیروهای آمریکایی و تُرک را در خاک سوریه غیرقانونی و به معنای کامل کلمه اشغالگری میدانست و میگفت که سوریه از هیچ تلاش و ابزاری برای پایان دادن به این اشغالگری فروگذاری نخواهد کرد».
مسئله مهم دیگری که باید بدان اشاره کرد، موضع وی دربارهٔ منطقه جولان اشغالی است. در این باره تأکید داشت که «رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ تا کنون دست به تخلفات گسترده در جولان سوریه زده اما شرایط هر چه برای سوریه سخت باشد بالاخره روزی فرا میرسد که دمشق وضعیت فعلی را تغییر خواهد داد و سوریه تأکید میکند که جولان سوری بوده و سوری خواهد ماند».
المعلم سرطان/تیرماه گذشته نیز تأکید کرد که تحریمهای جدید آمریکا موسوم به «سزار» علیه سوریه تأثیر چندانی ندارد؛ زیرا «ما دهها سال است که به برخورد و تعامل با [انواع] تحریمها عادت کردهایم. ما باید تلاش کنیم که قانون سزار را به یک فرصت برای تحقق خودکفایی و تعمیق همکاری با همپیمانان خود تبدیل کنیم».
وی گفته بود، هدف از تحریمهای آمریکا هدف قرار دادن معیشت شهروند سوری و «باز کردن باب بازگشت تروریسم همچون سال ۲۰۱۱ است. این قانون حتی سوریه را از خرید دارو برای مقابله با کرونا محروم میکند و این سخن واشینگتن که این امر تأثیری بر اقتصاد ما نمیگذارد، دروغ است».
وزیر خارجه سوریه با تأکید بر مقاومت در برابر تروریسم و تأمین معیشت ملت خود با همکاری با همپیمانان خود، گفت که این مقاومت برگرفته از نبض ملت سوریه است و آمریکاییها یک قدرت استعمارگر غیرقانونی هستند.
المعلم همیشه در مسئله فلسطین اعلام داشت که موضع دمشق، حمایت از ملت فلسطین است. وی اخیراً دربارهٔ طرح اشغال جدید رژیم صهیونیستی در فلسطین نیز گفته بود که «طمعورزی اسرائیل در فلسطین و منطقه بدون حد و مرز است و ما بر ایستادگی خود در کنار ملت فلسطین و جلوگیری از [طرح] الحاق تأکید میکنیم».