روزنامه آسمان آبی در گفتگویی با وحید مژده کارشناس مسایل افغانستان، نوشت: مذاکرات صلح افغانستان موسوم به «پروسه کابل» هفته گذشته کار خود را آغاز کرد و ۲۸ کشور، سازمان ملل متحد و ناتو در آن شرکت کردند. پس از سخنرانی اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان پروسه صلح را ارائه کرد.
تاریخ انتشار :شنبه ۱۲ حوت ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۵۶
کد مطلب : 78419
بار دیگر طرح مذاکرات صلح میان دولت و طالبان مطرح شده‌است. تحلیل شما از طرح این موضوع در شرایط کنونی چیست؟
مذاکرات صلح افغانستان موسوم به «پروسه کابل» هفته گذشته کار خود را آغاز کرد و ۲۸ کشور، سازمان ملل متحد و ناتو در آن شرکت کردند. پس از سخنرانی اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان پروسه صلح را ارائه کرد. ادامه روند مذاکره برای بحث و رایزنی دربارهٔ طرح به تعویق افتاد و دیگر بار ادامه یافت. مشکل خاصی دربارهٔ مذاکرات وجود ندارد، اما بحث در ارتباط با طرح مذاکرات صلح با طالبان است و چگونگی قرار دادن طالبان پشت میز مذاکره است.
در طرح کنونی صلح، طالبان خواستار مذاکره مستقیم با ایالات متحده شده‌است. دلیل این خواست طالبان چیست؟
طالبان به مذاکره با آمریکا رضایت دارد زیرا رهبران این جریان معتقدند ایالات متحده طرف جنگ آن‌هاست، اما در سوی مقابل واشینگتن مایل است نقش میانجی را بازی کند و می‌گوید ابداً در روند مذاکرات جایگاهی ندارد. حضور آمریکا به‌عنوان مشکل بزرگ پروسه صلح محسوب می‌شود. دولت افغانستان خود را طرف مذاکره با طالبان معرفی می‌کند و طالبان دولت مرکزی را قابل مذاکره نمی‌داند زیرا اگر حمایت‌های ایالات متحده از دولت مرکزی حذف شود، حکومت حتی یک ماه هم دوام نخواهد آورد و این امر برای طالبان و دولت محرز شده‌است. مقامات طالبان همواره مطرح می‌کنند که اگر دست آمریکا از پشت دولت افغانستان برداشته شود، دولت از هم خواهد پاشید. به همین سبب طالبان در طرح پیشنهاد صلح واشینگتن را خطاب قرار داده‌است.
نظر دولت ملی افغانستان در ارتباط با حضور آمریکا در پروسه صلح چیست؟
دولت ملی افغانستان در نشست چند روز گذشته طرحی مطرح کرده‌است که طالبان باید با دولت به گفت‌وگو بنشیند و آمریکا را عامل و برگزارکننده طرح «پروسه کابل» ندانسته‌است. به شکلی که طالبان باید سلاح‌هایشان را زمین گذاشته، قانون اساسی افغانستان را بپذیرند و به خواسته حکومت افغانستان تن دهند. صحبت‌های اشرف غنی در نشست روز چهارشنبه نسبت به گفته‌های پیشین هیچ تفاوتی ندارد و این حرف‌ها بارها مطرح شده بود. این گفته‌های غنی به نتیجه نرسیده بود و بازگویی دوباره آن قطعاً تفاوتی را ایجاد نمی‌کند.
امکان شکل‌گیری صلح در شرایط کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مشکل نادیده گرفته شدن دولت مرکزی توسط طالبان موضوعی است که سال‌هاست وجود دارد. جنگ افغانستان حدود چهار دهه به طول انجامیده‌است و با توجه به وضعیت موجود می‌توان گفت همچنان ادامه خواهد داشت. در طول این مدت حتی برای مدتی کوتاه صلحی ایجاد نشده زیرا هر سوی از این منازعه معتقد است می‌تواند طرف مقابل را از طریق تمسک به زور می‌تواند رقیب را مجبور به اطاعت کرده و از صحنه حذف کند. این راه تاکنون امکان‌پذیر نبوده و تنها باعث شکل‌گیری فجایع در خاک افغانستان شده‌است.
بازیگران خارجی و فرامنطقه‌ای چه نقشی در روند مذاکرات صلح ایفا خواهند کرد؟
بازیگران خارجی نیز به صحنه افغانستان آمده‌اند تا در این میدان شانس خود را بیازمایند. در سال‌هایی که بر کابل گذشت این بازیگران در کشور جنگیدند و نتیجه‌ای نیز برای آن‌ها حاصل نشد. زمانی‌که وقایع سال‌های گذشته مورد بررسی قرار گیرد آمار نشان می‌دهد هنگام ورود آمریکا به افغانستان تنها یک گروه تروریستی وجود داشت و اینک حتی خود مقامات واشینگتن نیز اعتراف می‌کنند که امروز در افغانستان بیش از ۲۰ گروه تروریستی مشغول به فعالیت وجود دارد.
ایالات متحده برای از میان بردن مواد مخدر به کابل آمد اما امسال کشت و در سال میلادی گذشته تولید مواد مخدر در افغانستان به ۸ هزار تن رسیده‌است. این در حالی است که به گفته واشینگتن گروه‌های تروریستی منابع مالی مورد نظر خود را از طریق فروش مواد مخدر تأمین می‌کنند. این امور نشانه شکست آمریکا در زمین افغانستان است و راهی جز مذاکره باقی نمی‌ماند.
تحلیل شما از واکنش آمریکا در ارتباط با خواست طالبان برای مذاکره مستقیم با این کشور چیست؟
طالبان در مذاکره صلح تنها حاضر به مذاکره با آمریکاست و قصد دارد تا ایالات متحده تاریخ خروج نیروهایش از افغانستان را مشخص کند. اما باید در نظر گرفت واشینگتن حاضر نیست به‌طور کامل از افغانستان خارج شود تا بتوانند با دسترسی به پایگاه‌های نظامی در افغانستان در این منطقه از جهان هر کاری مایل باشند انجام دهند و داشتن پایگاه نظامی در افغانستان به معنی راهی برای رسیدن به مقاصد مورد نظر آمریکا در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی است، به شکلی که هیچ قدرتی نمی‌تواند مانعی برای واشینگتن محسوب شود. این نگاه ایالات متحده بزرگ‌ترین مانع پروسه کابل است.
شرایط کنونی در افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا طرح مذاکرات صلح در این مقطع نشان از بن‌بست سیاسی در افغانستان دارد؟
پایان هر جنگی صلح است و هیچ جنگی سال‌های طولانی ادامه نخواهد داشت، اما برای به پایان رسیدن هر جنگی باید مذاکرات صلح انجام شود. شکست آمریکا توسط طالبان مقدور نیست و از سوی دیگر ممکن نخواهد بود که ایالات متحده به خواست دولت مرکزی افغانستان، طالبان را از میان ببرد. جنگ داخلی افغانستان به بن‌بست رسیده‌است و درست در همین زمان باید مذاکرات صورت بگیرد.
اشرف غنی رئیس‌جمهوری افغانستان اعلام کرده که حاضر به پذیرش طالبان به‌عنوان حزب سیاسی است. آیا چشم‌اندازی به این منظور در میدان سیاسی افغانستان مشاهده می‌شود؟
گفته می‌شود که طالبان درخواست کرده‌است پس از مذاکرات به حزب تبدیل شده و دفتر مرکزی در کابل داشته باشد اما این گزاره اشتباه است و این خواسته‌های دولت مرکزی افغانستان است. دولت از طالبان خواسته‌است که به پروسه کابل بپیوندد و به حزب تبدیل شود؛ چنان‌که گلبدین حکمتیار حزب اسلامی را بنیاد نهاد. حزب سیاسی می‌تواند در چارچوب قوانین افغانستان فعالیت سیاسی داشته باشد، در انتخابات سهمی داشته باشد و کارهایی از این قبیل را که احزاب سیاسی می‌تواند انجام دهد داشته باشند. اما طالبان خواستار قدرت گرفتن نیستند، مایلند حکومت اسلامی در افغانستان ایجاد شود و با طرح شرایط مورد نظر سایر احزاب را به اصولشان مجبور کنند. از دیگر خواسته‌های طالبان پایان اشغال افغانستان توسط نیروهای خارجی است و مقامات طالبان همواره مطرح می‌کنند هر نیرویی اشغال افغانستان را به پایان برساند با آن همکاری خواهند کرد.
نقش داعش در طرح مذاکرات صلح با طالبان را تا چه اندازه محتمل می‌دانید؟
برخی از رسانه‌ها مطرح می‌کنند که فشار داعش بر دولت افغانستان باعث شده‌است که دولت مجبور به صلح با طالبان شود، اما این فرض اشتباه است. موضع طالبان از سال ۲۰۱۱ تاکنون چرخش کرده‌است و مایل است با آمریکا برای خروج نیروهایش مذاکره کند. البته مقامات طالبان می‌گویند این خروج کشورها از افغانستان به معنی قطع رابطه با کشورهای خارجی نیست و می‌خواهند نیروهای نظامی خارجی حضور نداشته باشند.
payam-aftab.com/vdci35ay.t1avz2bcct.html
پربازدیدترین
آخرین اخبار