رئیس‌جمهور غنی تأکید کرد که مسوولیت دولت تطبیق معاهده‌ای است که در زمان محمد موسی شفیق، نخست‌وزیر اسبق افغانستان میان کابل و تهران در مورد دریای هلمند به امضا رسیده بود.
تاریخ انتشار :سه شنبه ۲۱ جدی ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۰۴
کد مطلب : 62497
رئیس‌جمهور افزود که در مورد این معاهده بر آقای شفیق انتقادها شد و فشارهای زیادی صورت گرفت که این معاهده منعقد نشود؛ اما او بر این باور بود که افغانستان و همسایه‌ها باید منافع مشترک‌شان را درک کنند و در برابر همدیگر، نه به حیث رقیب، بلکه به حیث دوست و همکار رفتار کنند.
دریای هلمند، چهارمین حوزهٔ آبی افغانستان به‌شمار می‌رود که از جنوب کوه بابا و سفید کوه سرچشمه می‌گیرد.
این دریا، طولانی‌ترین دریای افغانستان به‌شمار می‌رود که ۱۰۰۵ کیلومتر آن در داخل جریان دارد و سپس به ایران می‌ریزد.
آقای غنی همچنان افزود: "در ماده پنجم معاهده افغانستان و ایران در مورد دریای هلمند آمده‌است (ایران هیچگونه ادعایی بر آب هلمند، بیشتر از مقداریکه طبق این معاهده تثبیت شده‌است، ندارد. حتی اگر مقادیر آب بیشتر در دلتای سفلای هلمند میسر هم باشد و مورد استفاده ایران هم بتواند، قرار گیرد)
محمد اشرف غنی با قدردانی از ترتیب و تصویب این معاهده گفت که کاش آقای موسی شفیق چند سال دیگر زنده بود تا برای آبادانی و وحدت مردم در کشور تلاش می‌کرد.
پس از زمامداری ظاهر شاه در افغانستان، محمد موسی شفیق صدراعظم این کشور در ۱۳۵۱ میلادی قرارداد آب دریای هلمند را با همتایی ایرانی اش امیر عباس هویدا در زمان دولت شاهی ایران امضا کرد؛ اما سپس با کودتای سردار محمد داود خان در سال ۱۳۵۲ تأیید قرارداد آب دریای هلمند با ایران به تعویق افتاد.
داوود خان اما در جریان حکومتش این سند را توشیح کرد، در این سند ایران تعهد کرده بود که یک سلسله همکاری را در بخش اقتصاد با افغانستان انجام خواهد داد که هیچگاه عملی نشد.
به باور رئیس‌جمهور غنی اکنون دولت این ماده را تطبیق می‌کند.
به باور رئیس‌جمهور غنی شهید شفیق طرفدار روابط نیک با همسایه‌ها بود و به این امر اعتقاد داشت که همسایه‌ها باید منافع مشروع همدیگر را احترام کنند و بر نکات مشترک همکاری‌ها تأکید ورزند.
موضوع تقسیم آب هیرمند (هلمند) پیوسته از نکات اختلافی میان دولت‌های افغانستان و ایران بوده‌است.
اخیراً رئیس‌جمهور غنی اعلام کرد که تمام آب‌های کشور مهار خواهد شد و با ساختن بندهای آب‌گردان زمینه رشد زراعت و کنترول آب‌های سطحی را فراهم خواهد کرد.
ایران اما با ابراز نگرانی از این موضوع هرازگاهی انتقاد تندی کرده و گفته که این کشور در آب هلمند سهم دارد.
بر بنیاد اظهارات تاریخ نگاران افغان ایران هرگز توافقی را که در۲۰ ثور سال ۱۲۸۲ هجری با میانجی گری دگرمن هنری مک ماهون نماینده بریتانیا انجام شده نپذیرفته‌است.
منبع : 1tv
payam-aftab.com/vdchqkn-.23niwdftt2.html