قیام سوم حوت کابل، سند افتخار مردم سنگلاخ

قیام شکوهمند سوم حوت سال ۱۳۵۸ یکی از نمادهای همگرایی ملی و دینی و مهمترین قیام مردمی در تاریخ افغانستان است که ویژگی‎های منحصر به فردی دارد.

قیام شکوهمند سوم حوت سال ۱۳۵۸ یکی از نمادهای همگرایی ملی و دینی و مهمترین قیام مردمی در تاریخ افغانستان است که ویژگی‎های منحصر به فردی را به این شرح ثبت تاریخ کرده است:
۱. قیام سوم حوت، برای نخستین بار در برابر اشغالگری‎های روس‎ها در جهان صورت گرفت و اعتبار و توانایی ابرقدرت نظامی و ایدئولوژیک دوران جنگ سرد را به چالش کشید.
۲. قیام سوم حوت، نقطهٔ عطفی در جهاد مقدس اسلامی مردم افغانستان ایجاد کرد، طوری که مقاومت در سرتاسر این کشور گسترش یافته و ملی شد.
۳. برای نخستین بار در قیام سوم حوت، قشرها مختلف اجتماعی از هر قوم، منطقه و مذهب، آگاهانه و بدون دخالت گروه‌های سیاسی و قدرت‌های خارجی شرکت کردند، و چنین مشارکت ملی در افغانستان سابقه نداشته و هنوز ندارد.
۴. چون قیام سوم حوت، در پایتخت کشور صورت گرفت، انعکاس وسیع یافته و تأثیری مهمی در سطح ملی و بین‌المللی بر جای گذاشت.
قیام سوم حوت ۱۳۵۸ با دستاوردهای بزرگی که برشمرده شد، توسط جوانان برومند و مجاهد سنگلاخ رهبری و سازماندهی شد. مرکز سازماندهی این قیام در منزل حاجی سیدابراهیم قبادی در «قلعهٔ شهاده» بود که اطلاعیه‌ها و فراخوان برای قیام در آنجا تهیه شده و توسط جوانان شجاع سنگلاخ و از جمله برادرانِ سیدابراهیم قبادی، در سرتاسر شهر کابل در روز روشن در تمامی مغازه‌ها و حتی خانه‌ها پخش شد. برای کسانی که آن روز و آن شرایط را درک نکرده و نمی‌کنند شاید این کار خیلی مهم و شاهکار به نظر نرسد، اما کسانی که در زیر سایهٔ دیکتاتوی پرولتاریای کمونیست‌ها نفس کشیده و حتی در خانه هایشان در زیر لحاف از ترس حرف زده نمی‌توانستند، به خوبی درک می‌کنند که این کار چقدر سخت و خطرناک بود که از عهدهٔ انسان‎های عادی و بی انگیزه بر نمی‌آید.
هرچند در راه‌اندازی قیام سوم حوت دو سه نفر از برادران مجاهد از مناطق دیگر بخصوص آقای خلیل‎حبیبی از هرات نیز حضور داشتند، اما کار اصلی به عهدهٔ جوانان سنگلاخ بود که اسامی برخی آن‌ها از این قرار است: حاج سیدابراهیم قبادی، سیدرحیم قبادی، سیدشیر قبادی، دکتر سیدشاه آقا قبادی، کربلایی سیدعلی‌جان راسخ، سید شیرین‌آقا، حاجی سید احمدحسین، سید میرسعید، حاجی سید حیدرجنتی، مهندس سیدعلی‌اکبر (شیخ‎کبیر)، مهندس سیدجان‌عباس اخلاصمند، سیدکبیر عبادی، حاج سیدمیرهاشم عمرانی، سیدمنور، میرمسجدی علوی و...
در قیام سوم حوت، سنگلاخی‌های مقیم شهرکابل مانند میلیون‌ها هم‌شهری دیگرشان شرکت گسترده داشتند که تا کنون چهار شهید و چندین زخمی آن‌ها شناسایی شده است.
به مناسبت بیست و هشتمین سالگرد قیام شکوهمند سوم حوت ۱۳۵۷ برای نخستین بار همایشی در سال ۱۳۷۸ در شهر مقدس مشهد در سالون هتل الغدیر برگزار شد که سخنرانی‌ها و مقالات آن تحت عنوان «رستاخیر همیشه ماندگار مردم افغانستان»، توسط مرکز پژوهش‌های آفتاب چاپ و منتشر شد. در این کتاب راجع به چگونگی راه‌اندازی و دستاوردهای قیام سوم حوت مصاحبه‌ها و مطالب مفیدی گردآوری شده است.
فرزندان مجاهد سنگلاخ در قیام چنداول کابل- قیام دوم سرطان سال ۱۳۵۸- نیز نقش برجسته داشتند. یکی از مراکز مخفی که در رابطه با قیام علیه رژیم کمونیستی فعالیت می‎کرد و در قیام چنداول نقش داشت «شورای انقلاب چنداول» تحت رهبری حجت الاسلام سیدشاه موسی رضوی بود. در این شورا دو تن از مجاهدین سنگلاخ بنام‌های حاجی سیدحسین‌علی و شرف عضویت داشتند. علاوه برآن حجت‌الاسلام سیدعبدالعظیم مبین و حسینی سنگلاخی در جمع عمومی مراکز مخفی مبارزه حضور و نقش مؤثر داشتند.
-سیدمحمدباقر مصباح‌زاده