همین سال گذشته، یعنی ۱۳۹۳ بود که یکی دیگر از مناطق کشور به‌دلیل داشتن محیط ناب و بکر برای حیات وحش و زیست‌بوم محلی برای برخی از حیوانات کمیاب و گیاهان نایاب در جهان به عنوان پارک ملی افغانستان اعلام شد. با این وجود، این مناطق در گذشته محلی برای شکار شاهان، تحت حفاظت قرار داشتند.
این پارک ملی، در شرقی‌ترین ناحیه کشورما یعنی واخان بدخشان موقعیت دارد. جایی که پامیرهای بزرگ و کوچک به‌شکل اسرارآمیزی در آن خودنمایی می‌کنند. پامیرهای بزرگ و کوچک از جمله مناطق حفاظت شده کشور می‌باشند؛ و از نظر زیست‌محیطی دارای تنوع زیادی هستند. این مناطق به‌دلیل داشتن اکوسیستم و توپوگرافی خاص یکی از مناطق منحصربه‌فرد در جهان به‌شمار می‌روند.
پامیرها پناهگاه حیوانات کمیاب بومی هستند. علاوه بر آن تعداد زیادی از حیوانات مهاجر نیز در این منطقه به زاد و ولد می‌پردازند.
گوسفند مارکوپولو، آهوی باختری، آهوی مشکین، پلنگ برفی، خرس قهوه‌ای و غژگاو در این مناطق زیست دارند و گفته می‌شود که در حدود ۱۷ نوع حیوان وحشی دیگر در این مناطق به سر می‌برند.
این گونه‌های حیات وحش، در ارتفاعات پامیرها زندگی می‌کنند، ولی به‌دلیل عدم توجه به حیات آن‌ها، شکار بی‌رویه به‌دلایل مختلف، خطر انقراض برزندگی این گونه‌های بومی نایاب سایه افکنده یا در حال مهاجرت از زیست‌بوم اصلی خود هستند.
همان‌گونه که ارتفاعات واخان محلی برای زیست برخی حیوانات نادر به‌شمار می‌رود، دره باریک دهلیز واخان نیز در موقعیت مهم دیگری از نظر زیست‌محیطی قرار دارد. دره بار یک دهلیز واخان، در کوه‌های مرتفع شرق ولایت بدخشان قرار گرفته‌است. در قرن ۱۹ به‌عنوان زون شاهی نام‌گذاری شد و در سال ۱۹۷۰ به‌دلیل بودوباش گوسفند مارکوپولو این منطقه به نام پارک ملی انتخاب شد. آهوی رنگ، پلنگ برفی، خرس قهوه‌ای، گرگ خاکی، روباه، شغال و سیاه گوش حیوانات دیگر این منطقه می‌باشند.
دره «واغ جیر» در مرز چین موقعیت دارد و به‌دلیل دشواری دسترسی به آن، اطلاعات کمی دربارهٔ این منطقه وجود دارد. مطالعات میدانی در مورد این منطقه صورت نگرفته‌است ولی براساس داده‌های مردم محل، این دره چراگاه و مکانی برای تجمع قوچ‌های مارکوپولوی وحشی در فصل بهار می‌باشد. در کنار این دره، دره دیگری به نام «تغر مانسو» و هم‌مرز چین و تاجیکستان است که در ماه‌های اسد و سنبله محل عبور گوسفند مارکوپولو از تاجیکستان و چین می‌باشد.
جلال الدین ناصری، رئیس حفظ میراث‌های طبیعی اداره محیط‌زیست می‌گوید سال گذشته که واخان به‌عنوان دومین پارک ملی معرفی گردید، تصمیم گرفته شد که تمام ولسوالی واخان در مرحله اول به‌عنوان پارک ملی نام‌گذاری شود، هم‌چنان مطالعات جریان یابد تا ساحات دیگر در داخل این پارک به نام ساحات حفاظت شده معرفی شوند.
طبق آمار ارایه شده از سوی اداره محیط‌زیست، مساحت دومین پارک ملی کشور حدود ۱۱ هزارکیلو مترمربع می‌باشد. براساس معیارهای اتحادیه بین‌المللی ساحات حفاظت شده، نگهداری از ساحات حفاظت شده و پارک‌های ملی باید از سوی مردم صورت بگیرد؛ بنابراین در ولسوالی واخان «انجمن حفاظت واخان» و مردم محل نقش مهمی را برای حراست و نگهداری از این پارک طبیعی مملو از مزایا ی خاص طبیعی و تنوع زیستی گوناگون به عهده دارند.
منبع : https://8am.af/x8am/1394/04/10/wakhan-second-national-park-afghanistan-environment/