مرحوم آیت الله سید محمد علی عالمی فرزند مرحوم آیت الله سید حسین عالم بلخابی از طرف پدر به سادات حسینی و از طرف مادر به سادات موسوی می‌رسد.

ایشان در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی در شهرستان بلخاب قریه دهن شیر در خانواده علم و فرهنگ دیده به جهان گشود.

پدر ایشان از علمای بنام منطقه و بنیانگذار حوزات علمیه در مناطق مختلف افغانستان از جمله حوزه علمیه عالمیه که حدود صد سال و اندی قبل تأسیس کردند بود.

مرحوم آیت الله عالمی بلخابی (ره) در سن هشت سالگی پدرش را از دست داد. او در خانه علم و فضل رشد و نمو می‌نمود تا اینکه خواندن قرآن و خواندن و نوشتن را در محضر برخی از آخوندهای محل به خصوص در خانه کنار مادر فاضله و بستگان خویش فرا گرفت.

وی در پی کسب علم و دانش دروس مقدماتی را در حوزه علمی پدر بزرگوارش نزد اساتیدی چون مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاجی سید شاه علی عطا، مرحوم آیت الله شیخ غلامحسن، (معروف به شیخ پدردار) و … گذراند.

ایشان بعد از فراگیری برخی از دروس مقدماتی در مدرسه علمیه عالمیه برای تحصیل راهی یکاولنگ شد که در آن زمان عالمان نامی را در خود جای داده بود و از محضر اساتید برجسته‌ای چون مرحوم شیخ موسی سیاه دره و دیگران بهره بردند.

علاقه ایشان به علم و دانش او را واداشت که افغانستان را به قصد فراگیری علوم و معارف اهل‌بیت عصمت علیهم السلام ترک نموده و راهی مشهد مقدس شود. او در حوزه علمیه مشهد مقدس در محضر اساتیدی چون ادیب نیشابوری و دیگر بزرگان آن دوران کسب علم نمود.

وی برای ادامه تحصیل به شهر مقدس قم هجرت کردند و بعد از مدتی ماندن در قم عزم رفتن به نجف اشرف نمودند و حدود هفت سال در نجف اشرف در حوزه کهن مشغول به تحصیل شد و در نزد اساتید بزرگی چون حضرات آیت الله العظمی سید محسن حکیم، آیت الله سید ابوالقاسم خوئی، آیت الله سید محمد باقر صدر، آیت الله صدرا بادکوبه‌ای، شیخ مجتبی لنکرانی، شهید محراب سید اسدالله مدنی و … به کسب علم پرداخت و با توشه باری از علم و دانش در سال ۱۳۳۵ به زادگاهش افغانستان و بلخاب برگشت.

وی در طی سالهای طولانی در بلخاب در مدرسه علمیه عالمیه مشغول تدریس بود که در طول این سالها بارها به مکه معظمه و همچنین برای زیارت عتبات عالیات و دیدار علما به نجف اشرف مشرف شدند

ایشان تا سال ۱۳۵۷ ضمن تدریس در حوزه علمیه عالمیه که میراث پدر بزرگوارش بود به حل و فصل مشکلات مردم هم مشغول بود.

در سال ۱۳۵۷ که کشور دچار آسیب جدی شد فعالیت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی حضرت آیت الله عالمی نیز از دید کمونیست‌ها مخفی نماند و در آن سال دستگیر و روانه زندان شد و بعد از مدت مدید زندانی بودن راهی بلخاب شد.

ایشان از نخستین آغاز گران جهاد در صفحات شمال افغانستان قرار گرفت و در طول ۱۴ سال رهبری جهاد را به عهده داشت و در تمام فراز و نشیب‌های آن دوران از مبارزه فرهنگی و فعالیت‌های علمی و اجتماعی نیز غافل نبود.

وی بعد از تشکیل حزب وحدت اسلامی به عنوان عضو عالی شورای نظارت حزب انتخاب گردید و مدت‌ها در زمینه‌های مختلف علمی فرهنگی و اجتماعی فعالیت چشمگیر داشت.

آیت الله عالمی بلخی در پی تنش‌های قومی و نژادی که متأسفانه دامن‌گیر جامعه شده بود تلاش‌های فراوانی نمود تا احزاب را به همدیگر نزدیک و از تنش‌های قومی و نژادی کم کند و پس از تلاش‌های فراوان برای اینکه دستش به خون ناحقی آلوده نشود کشور را ترک و به ایران مهاجرت نمود.

ایشان مدت شش سال در حوزه علمیه قم مشغول فعالیت‌های علمی فرهنگی و حوزوی بودند و سرانجام در سال ۱۳۸۱ به افغانستان بازگشت که این فصل از زندگی مرحوم حضرت آیت الله عالمی بلخابی برگ‌های زرین در خود دارد که باید ضمن تحقیق و پژوهش مستقلی بررسی شود.

ایشان بعد از برگشتن به کشور با دولت وقت هماهنگی‌های لازم را انجام داده و شروع به ساخت حرم حضرت یحیی بن زید شهید (ع) کرد. ایشان با مشکلاتی که بر سر راه ساخت این بارگاه وجود داشت دست و پنجه نرم کرد و با زحمات زیادی این بارگاه عظیم را ساخت و تولیت آن حرم را بر عهده داشت تا اینکه در صبح روز جمعه سال پنجم سنبله/شهریور ۱۴۰۰ برابر با هجدهم محرم الحرام ۱۴۴۳ در شهر کابل پایتخت افغانستان دار فانی را وداع گفت و ملتی را عزادار خود ساخت.

پیکر این فقیه وارسته، روز شنبه، ۶ سنبله/شهریور ۱۴۰۰ در مرکز ولایت سرپل به خاک سپرده شد.