اکونومیست: طالبان به خوبی مسائل مالی افغانستان را مدیریت کردند

به نقل از نشریه «اکونومیست» کمتر از یک سال از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در پی ترک ناگهانی نیروهای آمریکایی و خارجی از این کشور و سقوط دولت پیشین این کشور می‌گذرد. جهان در آن زمان به نظاره مردم هراسناک که به فرودگاه کابل برای خروج از کشور هجوم برده بودند نشسته بود. بسیاری از مردم افغانستان در بمبگذاری‌های آن روزها کشته شدند. افرادی که ناامیدانه خود را به بخش‌های خارجی هواپیما آوزیران کرده بودند، سقوط کردند و جانشان را از دست دادند. بسیاری از مردم از آن زمان کشور را برای همیشه ترک کردند.

از سوی دیگر بیشتر مردمی که در افغانستان باقی مانند با فقر رو به رو شدند. در چهار ماه آخر سال ۲۰۲۱ اقتصاد این کشور بیش از یک سوم در مقایسه با سال گذشته منقبض شد. کسب و کارهای خصوصی بیش از سه پنجم کارمندان خود را تعدیل کردند. قیمت مواد غذایی ۱۸ درصد افزایش یافت و خانواده‌هایی که متعلق به طبقه متوسط بودند تنها با یک وعده غذا زندگی را گذراندند. بیش از نیمی از جمعیت این کشور با گرسنگی مواجه شدند. بسیاری مجبور به فروش اعضای بدن یا کودکانشان برای ادامه بقا شدند.

بخشی از چنین رنج‌هایی برای مردم افغانستان به دلیل قطع حمایت مالی جهانی از زمان به قدرت رسیدن طالبان در ماه اوت سال گذشته و اعمال تحریم‌های جهانی و مسدود کردن اموال این کشور است. مسدود شدن دارایی‌های بانک مرکزی ذخایر ارزی این کشور ضربه بزرگی به اقتصاد این کشور بود و تحریم منجر به این موضوع شد که بانک‌های افغانستان دیگر قادر به نقل و انتقال مالی نباشند.

از زمان به قدرت رسیدن طالبان، بدیهی بود که آنان با مشکلات اقتصادی بسیاری رو به رو خواهند شد. با این وجود دولت موقت طالبان نشان داده بیش از آنچه انتظار می‌رفته خوب عمل کرده‌است. ماه گذشته طالبان اولین بودجه خود را اعلام کرد و درآمد ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلاری پیش‌بینی کرد. تخمین بانک جهانی نیز جالب توجه است. این بانک درآمدی حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری را که حدود ۱۲ درصد تولید خالص داخلی است را برآورد کرده‌است که شامل درآمدهای داخلی از جمله مالیات، گمرک و دستمزد خدمات است. این درآمد نزدیک به سه چهارم درآمد ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیونی دولت سابق افغانستان در سال ۲۰۲۰ پیش از برآشفتن اوضاع در این کشور است.

در پایان این گزارش آمده‌است بدین ترتیب به نظر می‌رسد طالبان به ۲ دلیل موفق شدند به رغم تمامی مشکلات مسائل مالی را به شکل موفقیت‌آمیزی در این کشور مدیریت کنند.

نخستین دلیل تجربه آنها در جمع‌آوری مالیات بود. طی دو دهه گذشته که این گروه به عنوان گروهی شبه نظامی در کشور حضور داشت برای بقای خود در فصل برداشت از کشاورزان مناطق تحت تسلط خود عشر و در مراسم مذهبی از مردم زکات می‌گرفت.

دومین دلیل این است که طالبان درآمدهای رسمی را جاری و شناور کرد و نظارت در این بخش را بالا برد. تعداد انگشت شماری از افراد دولت پیشین مدیریت سخت‌افزاری حساب‌های مالی پیچیده‌ای را حفظ کردند که با حکومت سابق مورد حمایت آمریکا بنا نهاده شده بود تا سیستم‌های جمع‌آوری درآمد را اداره کنند. طالبان اختلاس‌های آنها را سرکوب کرد. چیزی که از جمله مشکلات دولت پیشین این کشور بود.