وقتی فیصدی اقوام واضح باشد، بهتر می‌شود منابع را عادلانه توزیع کرد و مناطق را درست‌تر شناخت و از سوی دیگر مانع زیاده روی‌های ملیتی که ادعای زیاد بودن را می‌کند می‌شود
تاریخ انتشار :شنبه ۱۹ حمل ۱۳۹۶ ساعت ۱۱:۰۸
کد مطلب : 67177
در گفتگو با پیام آفتاب
استاد مسعود: گروه‌هایی در کشور مانع به رسمیت شناختن هویت اقوام می‌شوند/سادات در درون هیچ قومی قابل حل نیست
پیام‌آفتاب: آغاز فرایند توزیع تذکره‌های برقی چی پیامدها و دستاوردهایی برای افغانستان به همراه خواهد داشت؟
استاد مسعود: با سلام خدمت شما و خوانندگان، در مورد تذکره‌های برقی باید بگویم که، یکی از گام‌های مؤثر بود که بعد از ۲۰۰۱ برداشته شد. این روند به کمک‌های هنگفت جامعه بین‌المللی برای جلوگیری از تقلب در روند انتخابات و سرشماری دقیق نفوس افغانستان از این طریق جامه عمل پوشید.
در مورد تذکره‌های الکترونیکی نخستین بار در لوی جرگه اضطراری صحبت شد و طرح این پروسه در کمیته بیست و یک نفره که بنده نیز عضو آن کمیسیون بودم مطرح شد. ما بر این باور بودیم که بدون سرشماری دقیق و داشتن تذکره‌های برقی نمی‌توانیم به طرف یک انتخابات دقیق و شفاف برویم. از این رو توزیع تذکره‌های برقی جزء اساسی دموکراسی است که در تمام دنیا مطرح شده و این شرم بود برای دولت افغانستان که در قرن بیست و یک نمی‌فهمیم که نفوس دقیق ما چقدر است و بسیاری از هم‌وطنان ما تا اکنون تذکره ندارد و این تذکره هم خارج از افغانستان قابل اعتبار نیست.
اما آنارشیسم ساختاری که دامن گیر حکومت شده است و سایر کشمکش‌های قومی و منطقه‌ای باعث شد که این پدیده خوب و با ارزش را به چالش تبدیل کنندکه متأسفانه تا هنوز نیز چالش‌گونه حرکت می‌کند، اما جامعه بین االملل و حامیان دموکراسی در افغانستان تلاش بر این دارند که دوباره با حمایت از این پروسه مفید و ضروری آن را به مسیر درست خود سوق دهند.
پیام‌آفتاب: چرا دولت تا به امروز در این مورد کوتاهی می‌کرد؟
استاد مسعود: دلیل عمده آنارشیسم ساختاری است که دامن‌گیر حکومت شده است، پایه دولت و بستر دولت در حقیقت قدرت‌های محلی، مذهبی وقومی هستند که بستر اساسی قدرت را بوجود می‌آورند و این قدرت نفوذ زیادی در تصمیم‌گیری‌های بزرگ دارد. در پهلوی آن یکه‌تازی و فردگرایی در درون دولت و همچنان بعضی‌ها بر این باور هستند که با توزیع تذکره‌های برقی شاید نقص و ضرری متوجه ما شود که دست به مطرح نمودن مسائل اسلامیت و افغانیت و غیره زدند که به نحوی بازدارنده تطبیق درست این روند شده‌اند.
پیام آفتاب: نظر شما در مورد ذکر قومیت در تذکره‌های برقی چیست؟ آیا این مسئله باعث گسترش شکاف‌های قومی در جامعه افغانستان نمی‌گردد؟
استاد مسعود: نه، ذکر هویت هر قوم در تذکره‌های برقی هیچ مشکل ایجاد نمی‌کند، شما نمی‌توانید تمام قوم‌ها را بنام یک قوم تذکره بدهید. بطور مثال در زمان ریاست جمهوری رشیدوف در ازبکستان، وقتی تذکره توزیع کردند به همه غیر ازبک‌ها بنام ازبک تذکره دادند به این دلیل که چون در ازبکستان زندگی می‌کنید پس باید بنام ازبک تذکره اخذ نماید. اما این کار بعد از این که ازبکستان آزاد شد و مردم از حق آزادی برخوردار شدند دوباره هویت خود را زنده کردند. از این رو تلاش برای تغییر هویت یک قوم حرکت غیر منطقی خوانده می‌شود؛ و این خیلی متأثر کننده است که امروز گروه‌های وجود دارد در این کشور که مانع به رسمیت شناختن هویت اقوام مختلف می‌شوند.
پیام‌آفتاب: آیا مشخص شدن قومیت افراد در تذکره در اجرای عدالت اجتماعی و سیاسی تاثیر گذار خواهد بود؟
استاد مسعود: توزیع تذکره‌های برقی تناسب نفوس اقوام را مشخص می‌کند، یعنی می‌فهمیم که هر قوم در کدام تناسب قرار دارد. وقتی فیصدی اقوام واضح باشد، بهتر می‌شود منابع را عادلانه توزیع کرد و مناطق را درست‌تر شناخت و از سوی دیگر مانع زیاده روی‌های ملیتی که ادعای زیاد بودن را می‌کند می‌شود. هرچند عدالت صد فیصد توسط خداوند تطبیق می‌شود ولی در حد نسبی می‌توانیم از این طریق عدالت را تطبیق کنیم. از عملی شدن این روند نباید نه ملیت‌های بزرگ در حراس باشند و نه ملیت‌های کوچک، زیرا واقعیت این اقوام همان است که هستند. به باور من اگر تناسب اقوام مشخص شود سبب همزیستی بهتر و هم دیگر پذیری بهتر می‌شود، که در تحقق عدالت ما را یاری می‌رساند.
پیام آفتاب: به نظر شما تنها ذکر 14قومی که در قانون اساسی ذکر شده است در تذکره‌های برقی کفایت می‌کند؟
استاد مسعود: این موضوع یکی از کاستی‌های بزرگ بوده و است، زیرا کسانی که مسوول تدوین و آماده‌سازی قانون اساسی بودند خیلی سطحی نگر بودند. این چی فرقی دارد اگر در تذکره یک نفر بیات و یک نفر ایماق نوشته شود؟ به باور من مردم افغانستان متعلق به اقوام گوناگون هستند ونباید هیچ قومی از قانون تذکره‌های برقی بیرون رانده شود؛ و بیرون راندن قومی از این قانون به معنای نادیده گرفتن هویت یک قوم است و او را به اجبار به قوم دیگری نسبت دادن هم جفا است. چگونه می‌شود به یک تاجیک بگویید شما هزاره هستید؟ یا به یک نفر بیات بگویید شما تاجیک هستید؟ این تعدد قومی را می‌توان به فرصت تبدیل کرد و به عنوان غنامندی فرهنگی از آنها استفاده کرد، آنچنانی که هندوستان از ۳۳۳ زبان به عنوان فرهنگ غنی نام می‌برد و موجودیت این زبان‌ها را امتیاز فرهنگی می‌داند.
پیام آفتاب: آیا اقوامی که پیش از این بصورت قانونی به رسمیت شناخته نمی‌شدند حق دارند از هویت خود دفاع کنند و خواهان رسمی شدن شان در قانون و تذکره‌ها باشند؟
سیدمسعود: بلی، ثبت نشدن هویت اقوام مختلف در قانون و تذکره‌های برقی یک جفای ملی است. تمام اقوام باید در این راه بسیج شوند و در به رسمیت شناختن یک قومی که بیرون از قانون مانده است یاری رسانند. زیرا امکان این نیست که هویت یک قوم را به قوم دیگری نسبت بدهیم و آن را در با قومی مدغم نماییم.
پیام آفتاب: چرا اقوامی که پیش از این بر سر ذکر قومیت اتباع افغانستان در تذکره‌ها تلاش نمودند و روند صدور آن را به خاطر این مسئله به تعویق انداختند اکنون خواهان ادغام قومیت‌های کوچکتر در کتله‌های قومی دیگر هستند؟
استاد مسعود: این کار غیرممکن است، و از سویی هم جفا به علم است. مگر امکان دارد اگر یک آمریکایی که تابعیت افغانستان را داشته باشد آن را تاجیک یا پشتون بگویید؟ یا یهودی باشد، این‌ها را در کدام اقوام شامل می‌کنید و جزء کدام قوم می‌خوانید؟ اصلاً تغییر نژاد ممکن نیست. چگونه می‌توانید عرب را عجم و عجم را عرب بخوانید؟ دلیل این که اقوام بسیاری از قانون اساسی بیرون مانده‌اند گرایش‌های سیاسی و سمتی است که مسوولین و قانونگذران هویت اقوام متعدد را نادیده گرفته‌اند.
پیام آفتاب: آیا سادات را می‌توان یک قوم در افغانستان به شمار آورد؟ و آیا دولت با به رسمیت شناختن سادات به عنوان یک قوم موافقت خواهد کرد؟
استاد مسعود: بلی، سادات عرب هستند و مربوط به قوم قریشی وهاشمی، و سید بودن این مردم هیچ قابل تغییر نیست. از اینرو سادات در درون هیچ قومی قابل حل نیست و بر اساس تعلقات زبانی نیز نمی‌شود آنها را با قومی نسبت داد.
پیام آفتاب: چه تلاش‌هایی در به رسمیت شناخت سادات صورت گرفته است؟ چه کسانی با این طرح مخالفت می‌کنند؟
استاد مسعود: متأسفانه تا اکنون هیچ تلاش در این زمینه صورت نگرفته است. کسانی که در کمیسیون قانون اساسی هم بودند خودشان خواسته‌اند که چنین چیزی نشود. بی‌توجهی و بی مسوولیتی آنها امروز ما را رنج می‌دهد و امروز در حدود ۳ تا ۴ میلیون نفر در سراسر افغانستان زندگی می‌کنند و اما هویت‌شان در قانون افغانستان ذکر نشده است. اما این خواست مدنی مردم ماست، این حق ماست و ما در این راستا تلاش خواهیم کرد. ما چندیست شورای رهبری انسجام سادات سراسر افغانستان را تشکیل دادیم تا در زمینه به رسمیت شناختن ملیت سادات تلاش‌های منسجم داشته باشیم. این کمیته در قدم نخست در راستای متحد نمودن سادات کار خواهد کرد و بعد با حرکت‌های مدنی و حق طلبانه در پیوند به با رسمیت شناختن سادات گام‌های مؤثر برخواهد داشت. ما در این زمینه حاضریم با همه مخالفان یا کسانی که مانع درج هویت سادات در تذکره‌های برقی می‌شوند صحبت و گفتگو کنیم.
سادات وقتی در این سرزمین زندگی می‌کنند حق دارند هویت‌شان به رسمیت شناخته شود و این خواسته نه برتری طلبی است و نه فاشیستی.
.jpg)
گزارشگر : سید حسین موسوی
payam-aftab.com/vdchqzn-.23nqqdftt2.html
