ناگفته پیداست که لازمه وحدت رأفت اسلامی است و بدون رأفت به همدیگر و همدیگر پذیری و پذیرش واقعیت چندقومی افغانستان وحدت امکان پذیر نیست. همدیگر پذیری و تأمین عدالت اجتماعی و دوری از رفتارهای قوم گرایانه برای حفظ وحدت ضروری است و وحدت با شعارهای توخالی تحقق نمی‌یابد.
یکی از مهم‌ترین موضوعات اجتماعی در هر جامعه، مسأله وحدت و همبستگی آن جامعه است. تفرقه و هرج و مرج میان مردم به نابودی جامعه و از بین رفتن آن جامعه خواهد انجامید. جامعه اسلامی نیز از این قاعده مستثنا نیست و وحدت مردم و مسلمین یکی از ضروریات جامعه اسلامی است؛ حتی جوامع اسلامی برای تأثیرگذاری بر دنیا و رشد اسلام در دنیا باید با هم وحدت داشته و از تفرقه و تشتت جلوگیری کنند.
افغانستان به عنوان عضوی از جهان اسلام کشوري است که اقوام مختلف با باورها، افکار و انديشه‌هاي متفاوت در آن سکونت داشته و با روحيه برادري و برابري در کنارهم به صورت مسالمت آميز زندگي مي نمايند. بدون اتحاد و وحدت ملي، ادامه زندگي اجتماعي مطلوب در چنين جامعه‌اي امکان‌پذير نخواهد بود؛ لذا بايد در جهت تأمين و تحکيم پايه‌هاي وحدت ملي در افغانستان تلاش‌هاي مضاعف صورت گرفته و همه اقوام و گروه‌ها نسبت به آن، به عنوان يک اصل و خط قرمز؛ باورمند باشند و نسبت به آن احساس مسؤليت نموده و درجهت تحقق همبستگي، همدلي، هم‌سوي و وحدت واقعي ميان شان؛ گامهاي مؤثر، جدي و عملي را بردارند.
ما بايد اين تحليل و درک را داشته باشيم که وحدت ملي در افغانستان از ضروریات بوده و به عنوان يک معيار براي جمع شدن اقوام و مهمترين عامل گردهم آمدن، با‌هم بودن و در کنارهم زندگي کردن، محسوب مي‌گردد. و در امر مبارزه با تبعيض و انحصار طلبي، ايجاد ثبات، تأمين صلح عادلانه، رشد اقتصادي، توسعه فرهنگي، مشارکت سياسي و امثال آن، بهترين و آسانترين راه ممکن است. علاوه برآن دسترسي به دموکراسي، عدالت اجتماعي، حفظ ارزشهاي حقوق بشري و تأمين حقوق و آزاديهاي عمومي و اساسي افراد در جامعه در گيرو تحکيم پايه هاي وحدت ملي است.
اتحاد و همبستگي اقوام ساکن در کشور، احترام متقابل نسبت به همديگر، تحمل و احترام به اعتقادات و باورهاي همديگر، اجتناب و پرهيز از رفتارهاي حساسيت بر انگيز، از لازمه وحدت ملي است و با حفظ اين معيارها است که همه‌ي افراد در جامعه مي توانند به هويت ملي واحد و وحدت ملي دست يابند و کشور به معني واقعي کلمه شکل بگيرد و همه نسبت به اين مرزو بوم تعلق خاطر پيدا نموده و در جهت حفظ، آزادي و استقلال آن، خود گذري داشته باشند. بنا براين ترويج روحيه کثرت گرایی و همدیگر پذیری، جمع شدن بر محور منافع مشترک، احساس و درد مشترک، راه رهايي از چنگال خشن دشمني و کينه ورزي و ايجاد صلح و ثبات در همه عرصه‌ها مي باشد. در اين صورت است که افراد از نظر حقوق و تکاليف به صورت يک‌سان بهره‌مند خواهند شد و از امتيازات مساوي و همچنين از فرصت هاي برابر اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي در پرتو عدالت اجتماعی برخوردار خواهند گشت.
ناگفته پیداست که لازمه وحدت رأفت اسلامی است و بدون رأفت به همدیگر و همدیگر پذیری و پذیرش واقعیت چندقومی افغانستان وحدت امکان پذیر نیست. همدیگر پذیری و تأمین عدالت اجتماعی و دوری از رفتارهای قوم گرایانه برای حفظ وحدت ضروری است و وحدت با شعارهای توخالی تحقق نمی‌یابد.
نمی شود که از یک طرف شعار وحدت سر بدهیم و از طرف دیگر رفتارهای قوم گرایانه انحصار گرایی و تمامیت خواهی داشته باشیم و باهمدیگر دشمنی کنیم. چنانکه قرآن کریم فرموده است: حَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا. محمد [ص] پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير [و] با همديگر مهربانند و در ركوع و سجود فضل و خشنودى خدا را خواستارند.
مسلمانان نیز با الگو قرار دادن سیره پیامبر و با اطاعت از دستورات ایشان تعصبات قومی، زبانی و مذهبی را کنار گذشته و با همدیگر مهربان باشند تا وحدت و انسجام در جامعه شکل بگیرد.
در شرایط کنونی که وحدت و انسجام مردم افغانستان با خطر مواجه گردیده و دشمنان در تلاش اند تا با گل آلود کردن آب به ماهی مراد خود برسند و گروه‌های تروریستی و مزدوران استکبار جهانی سعی دارند با دامن به زدن به اختلافات قومی، مذهبی و زبانی جامعه را به تشنج بکشند ضرورت حفظ هوشیاری و حفظ وحدت بیش از پیش مشاهده می‌شود از این رو با موانع وحدت یعنی انحصارگرایی، تبعیض و دامن زدن تعصبات قومی مذهبی و زبانی نیز مقابله نمود.