مهم ترین عاملی که در نیم قرن اخیر موجب سقوط حکومت‌ها در افغانستان گردید انحصار قدرت و استبداد سیاسی است.

مهمتر از خواسته‌های رسمی و علنی آمریکا و متحدانش از حکومت طالبان، خواسته‌های غیر علنی کشورهای غربی است که درواقع خواسته‌های اصلی آنها است و از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است و تمام تلاش آمریکا و متحدانش برای قبولاندن این شرایط و خواسته‌های بر طالبان است.

قانون اساسی تهداب و به منزله ستون فقرات و شالوده اصلی یک نظام سیاسی است و بدون قانون اساسی یک نظام نمی‌تواند شکل بگیرد.

رهبران طالبان نیز باید این واقعیت را بپذیرند که تنها راه حل بحران کنونی افغانستان رفع انحصار و تبعیض و تشکیل حکومت همه شمول براساس شایسته سالاری است که ممثل همه شهروندان افغانستان باشد وگرنه بحران تداوم خواهد یافت.

گفته می‌شود که هدف از سفر خلیل زاد به دوحه و به تعقیب آن سفر ماجد القحطانی، نماینده ویژه قطر به کابل و گفتگو با مقامات طالبان و دکتر عبدالله عبدالله رئیس پیشین شورای عالی صلح احیای دوباره مذاکرات صلح دوحه است که درپی سقوط دولت اشرف غنی احمدزی و تصرف کابل به دست طالبان نیمه تمام ماند.

از قراین و شواهد و نیز سخنان مقامات نروژی و اروپایی و همچنین ترکیب افراد شرکت کننده در نشست اسلو چنین استنباط می‌شود که موضوع اصلی نشست، صلح افغانستان و تشکیل دولت فراگیر در کابل نیست.

کشورهای منطقه و همسایه می‌تواند با ابتکار عمل نقش سازنده‌ای برای حل بحران افغانستان و استقرار صلح دایمی ایفا نماید زیرا که تداوم تنش در افغانستان به ضرر کشورهای همسایه و منطقه خواهد بود و صلح در افغانستان به نفع کشورهای همسایه است.

قیام حبیب الله کلکانی بر ضد حکومت امان الله خان رنگ قومی نداشت و جنبه مذهبی داشت زیرا که اصلاحات پرشتاب امان الله خان برای جامعه سنتی و مذهبی افغانستان بسیار زودتر از موقع بود از این رو بر مذاق جامعه و ملاها خوش نیامد.

بهتر است شورای علمای شیعه با حمایت مردم مانند سابق به گفتگوهای شان برای احقاق حقوق جامعه شیعیان افغانستان ادامه دهند و در دام پهن شده از سوی قدرت طلبان و ثروت اندوزان نیفتند.

اگر تصمیم پاکستان برای اعزام نیرو به افغانستان عملی شود و اختیار ادارات دولتی افغانستان به پاکستانی‌ها واگذار شود اشغال نرم کشور کلید خورده و افغانستان رسما به کنترل اسلام آباد درخواهد آمد.

در طول 4 دهه گذشته نظام‌ها و حکومت‌های مختلف با عناوین متفاوت و متضاد در افغانستان حکومت و قدرت را به دست گرفته اند اما نتوانسته اند که به بحران بی‌ثباتی افغانستان پایان دهند زیرا که به ریشه بحران و علل اصلی بحران توجه نکرده اند.

صلح و امنیت بعد از 43 سال جنگ ضرورت مبرم مردم افغانستان است و باید از هر فرصتی برای گفتگو و رسیدن به صلح استقبال نمود.

اولین شرط موفقیت گفتگوها این است باید از سوی طرفین جدی گرفته شود و موضوعات اساسی کشور مانند نوع نظام سیاسی آینده، انتخابات، قانون اساسی، رفع انحصار و تبعیض و حقوق شهروندی اتباع افغانستان در محور گفتگوهای طرفین باشند.

رابطه ملت‌های همزبان، همفرهنگ ایران و افغانستان فارغ از نوع نظام سیاسی حاکم بر افغانستان به قرن‌ها پیش بر می‌گردد و این روابط چنان عمیق و درهم آمیخته است که با تغییرات رژیم‌ها و دولت‌ها دچار تغییر و دگرگونی نمی‌شود .

بر خلاف ادعای طالبان بر پیاده کرده شریعت در جامعه عملکرد این گروه نشان می‌دهد که تصمیمات و فرمان‌های صادر شده از سوی این گروه بیشتر نشأت گرفته از فرهنگ پشتون والی یا پختون والی است و ربطی به دین اسلام و شریعت محمدی وفقه حنفی ندارد.

اخیرا یک فایل صوتی منسوب به قاری فصیح الدین لوی درستیز طالبان در رسانه‌ها نشر گردیده که در آن از طرح براندازی حکومت طالبان از سوی نیروهای مقاومت با حمایت کشورهای خارجی و استقرار نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در کابل و شهرهای مهم و بزرگ افغانستان خبر می‌دهد.

برخی از این رهبران و ورشکستگان سیاسی که هم قدرت سیاسی و منابع درآمدی خویش را از دست داده‌اند و هم جایگاه مردمی خویش را از دست رفته می‌بینند به تازگی تحرکات خویش را برای ایجاد آشوب در افغانستان و به دست آوردن قدرت سیاسی و سهیم شدن در حکومت آغاز کرده‌اند.

نیروهای مقاومت به فرماندهی سردار شهید قاسم سلیمانی در سوریه و عراق توانست تروریست‌ها را زمین‌گیر و سرکوب نماید و نقشه دشمنان اسلام و اسکتبار جهانی برای تغییر در ساختار کشورهای منطقه و ترسیم نقشه جدید بر اساس طرح خاورمیانه جدید را کاملا خنثی نمود

تیکه داران قومی که خود را قیم مردم می دانستند و از شانه‌های مردم بالا رفته و به مناصب مهم دست یافته بودند همیشه در روزهای سخت مردم را تنها گذاشتند و پس از سقوط نظام جمهوری نیز مردم را تنها گذاشته و فرار نمودند.

از این رو ضرورت و منطق ایجاب می‌کند که برای تحقق یافتن مطالبات برحق جامعه شیعیان افغانستان همه سلیقه‌ها و طیف‌ها منسجم و هماهنگ حرکت نمایند و از تشتت و پراکندگی پرهیز نمایند و همه از موضع واحد و آدرس واحد حرف زده و خواسته‌های شیعیان افغانستان را به مقامات و رهبران طالبان برسانند و با صدای واحد آن‌ها را مطالبه نمایند.