تداوم ضعف دولت مرکزی و اختلافات سیاسی درونی از یک سو و افزایش مداخله کشورهای بیگانه در امور این کشور از سوی دیگر زمینه‌ساز بروز و گردن‌کِشی مجدد بقایای گروهک تروریستی داعش خواهد شد گرچه به‌صورت محدود؛ در واقع بیرون آمدن جنازه داعش از گوری که مقاومت برای او کنده منتفی نخواهد بود!
تاریخ انتشار :پنجشنبه ۷ دلو ۱۴۰۰ ساعت ۱۶:۰۹
کد مطلب : 98909
منابع عراقی، صبح جمعه گذشته، گزارش دادند که عناصر سازمان تروریستی داعش به یک مقر ارتش عراق در ناحیه «العظیم» واقع در استان دیالی (شرق) حمله کرده‌اند. یک منبع امنیتی در این خصوص به پایگاه «العهد» خبر داد که در پی این حمله، ۱۱ نیروی ارتش عراق از جمله یک افسر به شهادت رسیده‌اند. به گزارش فارس، منبع مذکور گفت: «عناصر سازمان تروریستی داعش سحرگاه امروز با قناصه و اسلحه‌های نیمه‌سنگین به‌صورت غافلگیرانه به یکی از مقرهای ارتش عراق میان روستاهای الطالعه، وام و الکرمی‌حمله کردند که این اقدام باعث شهادت یازده سرباز عراقی از جمله یک افسر با رتبه ستوان یکم شد.» با این حال، شبکه «المیادین» به نقل از خبرنگار خود در کشور عراق شمار شهدا را شش نفر گزارش کرد. این در حالی است که تا لحظه تنظیم این خبر منابع رسمی عراق هنوز واکنشی به این اخبار نشان نداده‌اند و آمار رسمی را اعلام نکرده‌اند.
«فالح الفیاض»، رئیس سازمان بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی) با تسلیت به خانواده‌های شهدای این اقدام تروریستی آمادگی کامل بسیج مردمی را برای همکاری با نیروهای مسلح عراق اعلام کرد. او در بیانیه‌ای اعلام کرد: «مردم عراق جمعه را با شنیدن خبر فاجعه‌باری آغاز کردند که دل هر انسانی را به درد می‌آورد و وجدان هر فرد دلبسته به کشور را به لرزه می‌اندازد. در پی حمله فریبکارانه به مواضع نیروهای مسلح در منطقه العظیم استان دیاله، ۱۱ نفر از فرزندان نیروهای مسلح شهید و آسمانی شدند. حشدالشعبی این جنایت و مصیبت را به خانواده‌های شهدا و فرزندان میهن تسلیت می‌گوید و با آنها ابراز همدردی می‌کند. ما با نیروهای مسلح به منظور پیگرد تروریست‌های باقی مانده و کسانی که برای خدشه وارد کردن به امنیت و ریختن خون مردم برنامه دارند، همکاری می‌کنیم و همه امکانات حشدالشعبی را در خدمت این هدف مشترک قرار می‌دهیم.» رئیس حشدالشعبی همچنین افزود: «همان‌گونه که ما پیشتر بر سر یک مسئله مبارزه می‌کردیم و توانستیم از نظر نظامی تروریسم را شکست دهیم پس به اذن خدا می‌توانیم تروریست‌های باقی مانده را نابود کنیم و عراق را به‌صورت کامل از شر این گروه جنایتکار نجات دهیم.»
«ابوعلی العسکری»، مسئول امنیتی گردان‌های حزب‌الله عراق، نیز به این حمله واکنش نشان داد و اعلام کرد که باید در برابر حامیان داعش در داخل کشور مقابله و آنها را رسوا کرد. به گزارش تسنیم، العسکری افزود: «مقابله با داعش مستلزم این است که پوزه سیاستمدارانی که در حمایت از داعش نقش دارند، به خاک مالیده شود.» وی همچنین فاش کرد: «یکی از سیاستمداران ماه پیش با همکاری یکی از شیوخ عشایر ارتشی جنایتکار در قالب و شکل جدید تأسیس کرد که بخشی از این ارتش برای از بین بردن آخرین امیدهای ملت عراق به بغداد منتقل شده‌است.»
سازمان ملل نیز با محکوم کردن حمله داعش دربیانیه‌ای اعلام کرد که حمله بزدلانه اخیر این گروه تروریستی، تلاشی برای بی‌ثباتی کشور عراق است. به گزارش ایسنا، همچنین در این بیانیه آمده‌است که حمله اخیر داعش و کشته شدن ۱۱ سرباز عراقی نشان داد که هنوز تهدیدات داعش جدی است و باید با آن به سختی مقابله کرد.
همچنین منابع عراقی، بعدازظهر یک روز قبل از آن، از دستگیری تعدادی از نیروهای نظامی این کشور خبر دادند. فرمانده لشکر ششم پیاده‌نظام و ۱۳ افسر این کشور به علت فروش تسلیحات تیپ ۲۲ به داعش در طارمیه بغداد دستگیر شده‌اند. منابع یادشده با اشاره به اینکه تسلیحات فروخته شده شامل اسلحه‌های سبک، سنگین و تجهیزات نظامی بوده، اضافه کردند که اتهام وارده به این افسرها فروش تسلیحات به گروه‌هایی مسلح بوده‌است. گفتنی است، «روسیاالیوم» در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱
(۲ دی) نیز خبر داده بود که یک افسر عراقی به علت فروش تسلیحات اهدایی ائتلاف آمریکایی به نیروهای عراقی دستگیر شده‌است. این پایگاه خبری به نقل از برخی منابع عراقی نوشته بود که افسر یادشده جزء نیروهای عالی‌رتبه بوده‌است.
خبر دیگر از گروه وحشی و تروریستی داعش آنکه خبرگزاری سوریه (سانا) از فرار تعدادی از تروریست‌های داعش از زندان دوم «الصناعیه» در الحسکه که تحت کنترل شبه نظامیان کرد سوریه موسوم به «قسد» - وابسته به نظامیان آمریکایی- است، خبر داد. سانا پنجشنبه گذشته گزارش داد که دو خودروی بمب‌گذاری شده پشت‌سر هم پس از برخورد با درهای زندان دوم «الصناعیه» در الحسکه منفجر شدند و به دنبال آن صدای تیراندازی شدید در داخل زندان شنیده شد و تروریست‌های داعش سعی کردند از این زندان فرار کنند.
درگیری‌های شدید بین ستیزه‌جویان گروه تروریستی داعش و شبه نظامیان کُرد (موسوم به قسد) که در پی حمله گسترده داعشی‌ها به یک زندان در سوریه آغاز شد، برای چهارمین روز متوالی ادامه یافت و طبق اعلام یک سازمان غیردولتی سوریه، طی این چهار روز دست‌کم ۱۲۳ کشته بر جای گذاشته‌است. هزاران غیرنظامی به علت درگیری‌های مسلحانه در داخل و اطراف زندان غویران واقع در شمال شرق سوریه آواره شده‌اند. این زندان یکی از مهم‌ترین زندان‌هایی است که افراط‌گرایان وابسته به داعش در آن محبوس هستند. این زندان توسط نیروهای کُرد محافظت می‌شود.
سازمان غیردولتی دیده‌بان حقوق بشر سوریه (وابسته به معارضان) اعلام کرد از پنجشنبه شب که حدود ۱۰۰ تروریست داعش برای آزادی زندانیان داعشی به این زندان حمله کرده‌اند، ۷۷ شبه‌نظامی داعش، ۳۹ نظامی کُرد و همچنین هفت غیرنظامی در این درگیری‌ها کشته شده‌اند. از زمانی که داعش در سال ۲۰۱۹ در کشور جنگ‌زده سوریه شکست خورد، این بزرگ‌ترین حمله داعش در سوریه محسوب می‌شود.
هزاران شبه نظامی وابسته به داعش در شمال و شمال شرق سوریه که عمدتاً تحت کنترل نیروهای کرد سوریه است، بازداشت شده‌اند. با این حال، این گروه افراط گرا هنوز هم با کمک عناصر پراکنده خود در سوریه هر از گاه حملات مرگباری انجام می‌دهد.
طبق اعلام دیده‌بان حقوق بشر سوریه، این زندان که در شهر الحسکه قرار دارد، حدود ۳۵۰۰ عضو گروه تروریستی داعش را در خود جای داده‌است که برخی از آنها از سرکرده‌های این گروه افراطی هستند. مهاجمان گروه تروریستی داعش موفق به ضبط سلاح و تجهیزات و همچنین آزادسازی شماری از داعشی‌ها شدند. با این حال دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد صدها نفر از فراریان دستگیر شده‌اند، اما ده‌ها نفر هنوز متواری هستند.
اما این خبر اخیر چرا اهمیت دارد؟ «ترکی جدعان»، عضو عالی‌رتبه چارچوب هماهنگی، گفت: «حمله به زندان‌هایی که هزاران تروریست جنایتکار داعش در مناطق مختلف سوریه را در خود جای داده‌است، دستور کار آمریکا، با هدف آزاد کردن دوباره افراط‌گرایان برای برهم زدن امنیت و ثبات در منطقه خاورمیانه است.» وی عراق را نخستین هدفِ اتفاقاتی دانست که در حال حاضر، در زندان‌های سوریه رخ می‌دهد و در نتیجه باید در مرزها حالت فوق‌العاده اعلام و همه اقدامات لازم، برای جلوگیری از نفوذ تروریست‌ها به عمق خاک عراق، اتخاذ شود. جدعان تصریح کرد آنچه در حال رخ دادن است، تلاش برای تکرار سناریوی حوادث ژوئن ۲۰۱۴ در موصل، اما در چارچوبی متفاوت است. از آنجا که گروه‌های تروریستی، در برخی از مناطق، با هدف برهم زدن ثبات امنیتی فعالیت خواهند کرد، مرحله بعد، مرحله‌ای دشوار خواهد بود.
فرماندهی عملیات حشدالشعبی در استان نینوای عراق اعلام کرد که نیروهای این سازمان در پی حادثه زندان الحسکه سوریه و فرار شماری از داعشی‌ها، برای مقابله با نفوذ آنها به داخل عراق جانب احتیاط و هوشیاری کامل اتخاذ کرده‌است. وی افزود: «واحدهای نظامی در این منطقه کافی است و اگر هم گهگاهی شاهد بروز حوادثی در اینجا و آنجا باشیم، باز این عناصر نمی‌توانند منطقه‌ای را اشغال یا به کنترل خود درآورند.»
از زمان آزادسازی شهر موصل در ژوئن ۲۰۱۷ (خرداد- تیر ۱۳۹۶) و پایان خلافت ادعاییِ «سازمان جنایی- تروریستی» داعش به دست نیروهای مقاومت، بسیاری از تروریست‌ها با فرار از شهر در مناطق بیابانی و کوهستانی عراق مخفی شده و هسته‌های کوچک را تشکیل داده‌اند و گاهی به نیروهای نظامی و غیرنظامیان حمله می‌کنند. تاکنون ده‌ها عملیات پاکسازی در استان‌های مختلف عراق صورت گرفته و این عملیات‌ها همچنان ادامه دارد.
به‌رغم آنکه دولت عراق در دسامبر سال ۲۰۱۷ از آزادی تمامی مناطق اشغالی به دست تروریست‌های داعش خبر داده‌است، با این وجود، بقایای داعش در قالب هسته‌های کوچک در مناطق صعب‌العبور و عمدتاً در استان‌های دیالی، الانبار، صلاح‌الدین و نینوی مخفی شده‌اند و هرازگاهی دست به عملیات تروریستی علیه نیروهای نظامی و مردم عادی می‌زنند. استان دیالی در سال‌های گذشته از اصلی‌ترین مناطق فعالیت تروریست‌های داعش است. به طوری‌که اندیشکده آمریکایی «جیمز تاون» در ۲۵ دی‌ماه نوشت که استان دیالی محل تلاقی چهار استان عراق از جمله بغداد، سلیمانیه، واسط و صلاح‌الدین است. علاوه‌بر این، جاده‌هایی که از دیالی می‌گذرند می‌تواند به استان الانبار یا موصل منتهی شود؛ بنابراین، هر گروه مسلحی که بخواهد کنترل خود را بر آن مناطق تحمیل کند، باید در دیالی حضور داشته باشد. همچنین به گفته منابع عراقی، داعش در تلاش است تا از اختلافات فرقه‌ای و مذهبی در این منطقه برای دامن‌زدن به اختلافات سوءاستفاده کند، در حالی که حملات این سازمان تروریستی و گزارش‌ها از تداوم نفوذ آنها در این کوه‌ها حاکی از ضعف هماهنگی امنیتی بین بغداد و اربیل در این منطقه است.
با کوشش‌های جبهه مقاومت در غرب آسیا به‌طور عام و ایران به‌طور خاص، انتظامِ داعش از هم پاشید و حکومتِ وحشتش پایان یافت. البته باید توجه داشت که «حکومتِ وحشتِ متمرکز» داعش از بین رفت، و الا هم تفکر سلفی- تکفیری
که نیروهای بی‌خردِ داعشی را تأمین می‌کرد و می‌کند پابرجاست و هم اهدافی که آمریکا از برکشیدنِ این گروه داشت هنوز پررنگ است و انگیزه برای پیگیری‌شان پابرجاست. پس هم بستر و هم انگیزه برای بیرون کشیدن داعش از گوری که جبهه مقاومت برای آن کنده و آن را داخلش انداخته، وجود دارد.
اینکه آمریکا در برکشیدن داعش چه نقشی داشته‌است، خود موضوع مستقلی است که باید در جای خود بررسی شود - چنان‌که فراوان هم شده‌است- و ما در این جستار آن را اصل موضوعه می‌گیریم و در بیان آن به چند نکته کوتاه بسنده می‌کنیم. چنان‌که «نوام چامسکی»، متفکر و منتقد آمریکایی، می‌گوید: «از پیامدهای منحوس تهاجم آمریکا و انگلیس [به غرب آسیا] برافروختنِ درگیری‌های طایفه‌ای و فرقه‌گرایانه بوده که اکنون عراق را چند پاره کرده و این درگیری‌ها به دیگر نقاط منطقه سرایت کرده‌است». یکی از گروه‌هایی که در این هرج و مرج شکل گرفت، گروهی با نام «جماعت توحید و جهاد» بود که یکی از ریشه‌های داعش را باید در آن جست‌وجو کرد.
از سوی دیگر، حمایت‌های گسترده آمریکایی‌ها و هم‌پیمانانش از داعش، روند تحولات و قدرت گرفتن این گروهِ وحشت را تسریع کرد. متحدان غربی داعش با اعطای انواع ادوات جنگی و حمایت‌های لجستیک، جسارت پیشروی و فتح زمین به داعش را دادند که داعش هم پیشروی خود در سوریه را با حرکت از شرق سوریه آغاز کرد.
نخستین حرکت‌های داعش در سه استان شرق فرات بود و از همین منطقه به منابع انرژی و به یاری دولت‌هایی چون ترکیه به درآمد دست یافت، و ادامه فعالیت عناصر پنهان این گروه می‌تواند عاملی باشد تا دمشق تسلطی به منابع نفت، گاز و حتی آب فرات نداشته باشد. این اقدام هم می‌تواند درآمدهای دولت قانونی را کاهش دهد و نیز کشور سوریه را با بحران انرژی مواجه کند. باید توجه داشت که این می‌تواند یکی از کارکردهای بالقوه آمریکا و هم‌پیمانانش به داعش باشد.
آمریکا و اعوانش با حملات نظامی مختلف تلاش کردند تا مانع ایجاد گذرگاهی‌ترانزیتی میان عراق و مناطق تحت حاکمیت دمشق شوند. تلاش برای ایجاد نیروهای کرد و عرب در شرق دیرالزور یا بمباران‌های نیروهای مقاومت در منطقه ابوکمال در سال ۱۳۹۵ و… همه برای همین بود که البته چندان نتیجه‌بخش هم نبود. از این رو، می‌توان نقش بالقوه داعش را برای تخریب یا تضعیف فعالیت‌های این گذرگاه در نظر داشت که می‌تواند با فعالیت‌های تروریستی‌اش یا هرگونه فعالیت اجتماعی و… که امنیت را تضعیف می‌کند، اهدف آمریکا، آل‌سعود وترکیه را تأمین کند.
کارکردهایی که برخی از آنها گفته شد، اهمیت کنونی داعش برای آمریکا و اعوانش را نشان می‌دهد، اما باید در نظر داشت که داعش برای ظهور مجددش محلی می‌خواهد، به‌نظر می‌رسد که بهترین محلِ بلاخیز برای خیزش دوباره داعش شرق فرات در سوریه و استان الانبار در عراق است تا از آن منطقه به سایر مناطق حتی ایران که دشمن اصلی کارفرمای داعش (آمریکا) است، گسترش یابد و کِش بیاید. حاشیه مرزهای عراق و سوریه به دلیل دور بودن از پایتخت‌های دو کشور می‌تواند به کانونی برای‌ترویج فرهنگ وهابیت تبدیل شود. عواملی مانند فرهنگ جاهلی، بافت جمعیتی همسان، فقدانِ زیرساخت‌های مناسب برای صنعت و تجارت که جوانان را به کار و زندگی نوید دهد، که بستری برای شکل‌گیری افکارِ سلفی- تکفیری است تا آمریکا و اعوان منطقه‌ای آن بتوانند از آن جا غول داعش را بار دیگر ظاهر کنند.
حالا می‌توان با این دید برگشت و خبرهای ۶ ماهه اخیر از فعالیت‌های داعش و هشدارهای مکرر برخی از مسئولین امنیتی و سیاسی عراق را بازخوانی کرد. حالا که در ایام سالگرد ترور فرماندهان مبارزه با داعش هستیم، تأمل در مورد این خطر ضروری است.
payam-aftab.com/vdceoo8o.jh8v7i9bbj.html