یک کارشناس مسائل بین‌المللی نشست اخیر طالبان با مخالفان خود در تهران را گامی مهم در زمینه قرار گرفتن این گروه در «مسیر صحیح گفتگو» توصیف کرد و گفت: طالبان به این نتیجه رسیده که «مخالفان» اهمیت دارند و باید با آن‌ها گفتگو کرد، این گامی است که قبلاً برداشته نشده بود.

«محسن روحی صفت» کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ایران، با اشاره به سفر هیئت طالبان به تهران به سرپرستی امیرخان متقی و دیدار با شماری مخالفان ازجمله «محمد اسماعیل خان» و «احمد مسعود»، خاطرنشان کرد: خوشبختانه برخی رهبران گروه‌های مخالف طالبان، ازجمله اسماعیل‌خان، احمد مسعود و مولوی حسام‌الدین حسام به تهران سفر کردند و گفتگوهای صریحی در چند دور مذاکره صورت گرفت. به نظر می‌رسد این گام بسیار مهمی بود.

روحی صفت با تأکید بر اینکه این گفتگوها قطعاً گام آخر نیست و تنها قدم‌های اولیه است، اضافه کرد: نمی‌توان انتظار داشت در چند جلسه این گفتگوها به نتیجه برسد و گفتگوها و فرصت‌های بیشتری نیاز دارد؛ اما نشان می‌دهد این موضوع در مسیر صحیح گفتگو قرار داده شده‌است تا مشکلات افغانستان از طریق گفتگو میان رهبران این کشور حل شود و نه توسط کشورهای خارجی و خصوصاً فرامنطقه‌ای. این مسیری است که ایران بر آن تأکید دارد.

وی نشست تهران را بسیار مؤثر دانست و با اشاره به ابراز رضایت طالبان از این گفتگوها و همچنین بیانیه جبهه مقاومت ملی که گفته بود طالبان به دنبال تشکیل حکومت فراگیر نیست و خواهان ادامه وضع موجود است، تصریح کرد: طالبان گروه مسلحی بوده که سابقه حکومت‌داری ندارد و اکنون به حاکمیت رسیده‌است. ابتدا باید ذهنیت آن‌ها روشن شود، در همین راستا است که ملاقات سیاسی در تهران نیز اهمیت زیادی داشت. اکنون آن‌ها در حال مواجه‌شدن با مشکلات اصلی حکمرانی و دولت‌داری هستند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بابیان اینکه طالبان باید در گام اول به لحاظ ذهنی آماده انتقال به مرحله سیاسی شوند تا درکی از اهمیت فراگیر بودن نظام سیاسی و توجه به ارزش‌های مردم ولو مغایر باارزش‌های حاکمیت به دست آورند، گفت: این تفکر اکنون در طالبان ضعیف است و لازم است در تعامل و گفتگوهای مختلف به‌مرور به این درک برسند که افغانستان به‌عنوان کشوری چند قومی، چند نژادی و چند فرهنگی، نیازمند انتقال به مرحله‌ای سیاسی است که دارای نظام فراگیر ملی باشد.

روحی صفت در تشریح پیام این سفر و دیدار طالبان با مخالفانشان، گفت: در درجه اول طالبان به این نتیجه رسیده‌است که «مخالفان» اهمیت دارند و این گامی است که قبلاً برداشته نشده بود. طالبان تا قبل از این سفر هیچ اهمیتی به مخالفانش نمی‌داد و به هیچ شکلی آن‌ها را در نظر نمی‌گرفت، اما اکنون قدم جدیدی برداشته و به این نتیجه رسیده که لازم است آن‌ها را ببیند.

وی ادامه داد: طالبان به این نتیجه رسیده‌است که اگر مخالفانی دارد این اختلافات از طریق گفتگو باید بررسی و حل شود. این نیز پیام مهمی است که این گفتگوها آن را نشان داد و باید فرصت داد این ذهنیت‌ها به‌خوبی میان سایر رهبران شکل بگیرد؛ چراکه در نشست تهران آقای امیر خان متقی به‌تنهایی حضور داشت و باید سایر رهبران طالبان نیز کم‌کم با این مفهوم آشنا و قانع شوند و پس‌ازآن، زمینه برای برگزاری نشست مشترک همه مخالفان و طالبان فراهم شود که ممکن است زمان زیادی نیاز داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با تأکید بر پیچیدگی مسائل افغانستان به دلیل چند قومیتی و چند فرهنگی بودن آن، توضیح داد: به نظر می‌رسد در اولین گام اقدام مؤثری صورت گرفته‌است. قطعاً آقای متقی در بازگشت به کابل با موافقت‌ها و مخالفت‌هایی مواجه خواهد شد و لازم است گام‌های دیگری برداشته شود تا این ذهنیت‌ها به جریان غالب در طالبان تبدیل و به‌مرور از اختلافات داخلی کاسته شود.