فتح و حماس، دو گروه رقیب در سرزمین‌های فلسطینی، روز گذشته در حالی مذاکرات سه‌روزه خود را در قاهره، پایتخت مصر، آغاز کردند که نشانه‌های اختلافات آتی را می‌شد حتی پیش از آغاز این گفت‌وگوهای پرهیاهو هم دید؛ رهبر گروهی از نمایندگان حماس در این مذاکرات کسی است که پیش‌تر به سرنگون‌کردن دولت محمود عباس، رئیس دولت فتح، متهم شده بود؛ اما اگر چالش‌ها و موانع حل وفصل شود، این مذاکرات که با میانجیگری مصر آغاز شده‌است، پتانسل این را دارد که به اختلافات یک‌دهه‌ای و بعضاً خونین این دو گروه پایان دهد و نقشه سیاسی منطقه را از نو ترسیم کند.
فتح و حماس، دو گروه رقیب در سرزمین‌های فلسطینی، روز گذشته در حالی مذاکرات سه‌روزه خود را در قاهره، پایتخت مصر، آغاز کردند که نشانه‌های اختلافات آتی را می‌شد حتی پیش از آغاز این گفت‌وگوهای پرهیاهو هم دید؛ رهبر گروهی از نمایندگان حماس در این مذاکرات کسی است که پیش‌تر به سرنگون‌کردن دولت محمود عباس، رئیس دولت فتح، متهم شده بود؛ اما اگر چالش‌ها و موانع حل وفصل شود، این مذاکرات که با میانجیگری مصر آغاز شده‌است، پتانسل این را دارد که به اختلافات یک‌دهه‌ای و بعضاً خونین این دو گروه پایان دهد و نقشه سیاسی منطقه را از نو ترسیم کند. این مذاکرات یک هفته پس از سفر رامی حمدالله، نخست‌وزیر حکومت وفاق میهنی فلسطین، به نوار غزه آغاز شد که در آن، حمدالله مقدمات انتقال مسئولیت‌های حماس به دولت وحدت ملی را فراهم می‌کرد. به گزارش الجزیره، ریاست هیئت نمایندگان حماس را صالح العروری بر عهده دارد و عزام الاحمد هم مسئول هدایت هیئت فتح است.
به گفته خلیل الحیا، یکی از اعضای هیئت حماس، در این دیدارها دربارهٔ تشکیل دولت وحدت ملی با مشارکت همه گروه‌های سیاسی فلسطین و آمادگی برای انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان، مجلس قانون‌گذاری و شورای ملی فلسطین بحث می‌شود. در توافق‌نامه سال ۲۰۱۱، قید شده بود این سه انتخابات باید تا یک ماه بعد از امضای توافق‌نامه برگزار شوند. این توافق می‌گوید حماس و فتح باید با همکاری یکدیگر دولت تشکیل دهند و نخست‌وزیر و دیگر وزرا را انتخاب کنند. عزام الاحمد هم در یک نشست خبری که صبح روز گذشته برگزار شد، تصریح کرد: «مسئله اصلی توانمندکردن دولت برای برعهده‌گرفتن مأموریت خود در نوار غزه بوده و در این جلسه، تحقیقاتی که در روزهای گذشته به همین منظور انجام شد، ارزیابی خواهند شد». این مقام جنبش فتح اضافه کرد: «دو طرف دربارهٔ مسائل مربوط به انتخابات، پرونده‌های قضائی، امنیت، سازمان آزادی‌بخش فلسطین، دیدگاه‌های سیاسی و هر آنچه که به فلسطین مربوط می‌شود، باهم بحث و تبادل نظر خواهند کرد. همچنین مسئله گذرگاه‌ها نیز جزء اساسی اقدام‌های دولت فلسطین بوده که باید هرچه سریع‌تر به آن رسیدگی شود». اسامه قواسمی، سخنگوی فتح، هم در گفت‌وگو با رادیو تشکیلات خودگردان، گفت مذاکرات سه روز ادامه دارد و دو طرف روی میسرشدن فعالیت‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی دولت وحدت ملی متمرکز خواهند بود. مسائل دیگری مانند بحران برق غزه، دستمزد کارمندان دولتی در غزه، امنیت و مدیریت گذرگاه‌ها هم در دستور کار قرار دارد.
در چند ماه گذشته، محمود عباس حماس را تحت فشار قرار داد تا کنترل نوار غزه را از این گروه پس بگیرد. یکی از اقدامات تنبیهی عباس که هم‌زمان مردم غزه را هم تحت فشار قرار می‌داد، کاهش انتقال برق بود. از سوی دیگر، عباس در ماه‌های اخیر دستمزد کارمندان دولتی غزه را هم قطع کرده بود. از همین رو، بسیاری امیدوارند این تلاش‌ها موفقیت‌آمیز باشد تا دست‌کم بحران انسانی کنونی غزه برطرف شود.
با وجود میانجیگری‌های اخیر مصر برای پایان‌دادن به بحران دیرینه دو طرف، چندین مانع احتمالی می‌تواند رسیدن به توافق برای تشکیل دولت وحدت ملی را دشوار کند. به باور تحلیلگران، یکی از موانع پیشِ‌رو، تمایل حماس برای مقاومت نظامی برابر اسرائیل است. هفته گذشته، محمود عباس از حماس خواست سلاح‌های خود را زمین بگذارند. او در گفت‌وگو با تلویزیون مصر خواستار «یک کشور، یک رژیم، یک قانون و یک سلاح» شد.
بااین‌حال، حماس در مناسبت‌های مختلف تأکید کرده مسئله مقاومت مسلحانه قابل بحث نیست. به گفته حماس، نیروهای مسلح برای حفاظت از فلسطینی‌ها و آزادکردن سرزمین خود، در این منطقه حضور دارند. حماس از سال ۲۰۰۷ و پس از موفقیت در انتخابات پارلمانی، کنترل غزه را بر عهده گرفت. پس از شکست فتح در انتخابات پارلمانی، حماس پس از یک درگیری خونین، فتح را از غزه بیرون راند و اختلاف‌ها از همان زمان آغاز شده و تلاش‌ها برای پایان‌دادن به این اختلاف‌ها هم راه به‌جایی نبرده‌است. در این یک دهه، حماس کنترل نواز غزه را بر عهده داشته و فتح کرانه باختری را.
به باور «ابراهیم ابراش»، وزیر فرهنگ سابق غزه، حل‌وفصل برخی مسائل به‌ویژه شیوه برخورد دو گروه با اسرائیل، زمان‌بر است؛ اما ادامه چنین وضعیت هولناکی در غزه دیگر امکان‌پذیر نیست. به گفته ابراهیم ابراش، اگرچه فتح دربارهٔ برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری جدی است؛ اما این نگرانی وجود دارد که اسرائیل مداخله کند. دوره ریاست‌جمهوری عباس سال ۲۰۰۹ به پایان رسیده؛ اما از آن زمان انتخابات برگزار نشده‌است. ابراش می‌گوید: «آخرین‌باری که حماس در انتخابات شرکت کرد، سال ۲۰۰۶ بود و در آن زمان اسرائیل گروهی از نمایندگان حماس را بازداشت کرد. باید تضمین‌های عربی و بین‌المللی برای پیش‌رفتن آرام امور وجود داشته باشد».
دریافت صفحه با کد QR