معمای خروج آمریکا از افغانستان

خروج نظامیان آمریکا از افغانستان، وعده چهار سال پیش «دونالد ترامپ» در کارزارهای انتخاباتی ۲۰۱۶ بود. شعاری که وی در چند قدمی پایان دولت خود پس از یکسری جابجایی مهره‌های کلیدی در پنتاگون در صدد اجرای آن برآمده است.

یکی از شعارهای انتخاباتی ترامپ در رقابت با «هیلاری کلینتون»، پایان دادن به جنگ‌های خارج از خانه به ویژه آسیا و خاورمیانه بود؛ وعده‌ای که هرگز محقق نشد و نه تنها بودجه نظامی آمریکا در این سال‌ها افزایش یافت بلکه بر شمار حضور نظامیان این کشور در کشورهای مختلف جهان افزوده شد و شمار نظامیان آمریکایی؛ تنها در افغانستان از هشت هزار و ۴۰۰ نظامی به ۱۵ هزار نفر افزایش یافت.

مهره‌چینی ترامپ در پنتاگون

اینک ترامپ با شکست در انتخابات ریاست جمهوری در صدد تحقق وعده انتخاباتی آن سال افتاده تا دست‌کم بخشی از آن را عملیاتی کند. چندی پیش خبرگزاری «سی‌ان‌ان» به نقل از فرماندهان ارتش آمریکا گزارش کرد که ترامپ قبل از ترک کاخ سفید در ۲۰ ژانویه (۳۰ جدی/دی) فرمان رسمی را برای آغاز عقب‌نشینی بیشتر نیروهای آمریکایی از افغانستان و عراق صادر خواهد کرد.

طولی نکشید که صحت گزارش خبرگزاری مذکور تأیید شد و پنتاگون با صدور اطلاعیه‌ای خواستار آغاز برنامه‌ریزی برای کاهش تعداد نیروهای آمریکا در افغانستان و عراق به دو هزار و ۵۰۰ نفر تا ۱۵ ژانویه (۲۵ جدی/دی) شد. این در حالی است که در شرایط کنونی شمار نظامیان آمریکا در افغانستان به چهار هزار و ۵۰۰ نفر می‍رسد. پیشتر گمانه‌زنی‌ها از خروج کامل نظامیان از افغانستان حکایت می‌کرد که گویا اجماع داخلی در این زمینه حاصل نشد.

حال که تصمیم ترامپ برای خروج تدریجی از افغانستان علنی شده، معمای آخرین جابجایی و مهره‌چینی ترامپ در پنتاگون نیز تا حدی حل شد. رئیس‌جمهوری آمریکا چند روز پیش «مارک اسپر» وزیر دفاع را برکنار و «کریستوفر سی میلر» را برای مدیریت این وزارتخانه برگزید.

ترامپ در ارتباط با دلایل کنار رفتن اسپر صحبتی به میان نیاورد اما ناظران بر این باورند که اختلاف نظر متعدد بین این دو نفر کار را به اینجا کشاند. یکی از این اختلافات به ادامه حضور یا خروج سربازان آمریکایی از افغانستان ارتباط می‌یافت. اسپر وزیر دفاع سابق آمریکا به شدت مخالف کاهش حضور نظامی آمریکا تا زمان بهبود اوضاع در افغانستان بود. اینک با خروج اسپر از پنتاگون و ورود میلر به وزارت دفاع، راه برای خارج ساختن نظامیان آمریکا از افغانستان هموار شده‌است.

اما نمی‌توان مخالفت یک وزیر را مانعی در برابر عملیاتی شدن خواسته‌های ترامپی دانست که علیرغم مخالفت‌های داخلی و بین‌المللی حرف خود را به کرسی نشانده‌است. سیاست‌های «اعلانی» و «اعمالی» ترامپ در خصوص حضور نظامیان آمریکایی در مناطق مختلف جهان به ویژه خاورمیانه با یکدیگر همخوانی ندارد. شواهد حاکی از آن است که رئیس‌جمهوری آمریکا همواره شعار کاهش حضور نظامی را سر می‌دهد اما در عمل مأموریت نظامیان را در مناطق استراتژیک تمدید می‌کند.

با این حال ترامپ می‌کوشد در موضع‌گیری و توئیت‌هایش وضعیتی وارونه را به نمایش بگذارد از جمله توئیتی که چندی پیش در آن «جنگ‌های بی‌پایان احمقانه» آمریکا و هزینه‌های هنگفت لشکرکشی‌های مداوم را به نقد کشید و تأکید داشت که حمله این کشور به عراق «بدترین تصمیم تاریخ آمریکا» بوده و به بهانه‌ای واهی انجام شده‌است. او همچنین نوشت: ایالات متحده ۸ تریلیون دلار برای جنگ و حفاظت از خاورمیانه خرج کرد. هزاران نفر از سربازان فوق‌العاده ما کشته یا به شدت زخمی شده‌اند. میلیون‌ها نفر هم از طرف مقابل کشته شدند.

آمریکا، جنگ دوست‌ترین کشور جهان

ترامپ اما در عمل همان راهی رفته که بسیاری از روسای جمهوری آمریکا طی دهه‌های قبل رفته‌اند. سیاست خارجی تهاجمی و جنگ‌افروزانه، خصلت ذاتی میلیتاریسم آمریکایی است که در دولت ستیزه‌جوی ترامپ نیز تداوم یافت. در همین ارتباط بود که «جیمی کارتر» رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا حمل/فروردین پارسال در تماس تلفنی با ترامپ، با بیان اینکه از ۲۴۲ سال تاریخ آمریکا، ۲۲۶ سال در جنگ بوده‌ایم، گفت: آمریکا در طول ۲۴۲ سال تاریخ خود به جز ۱۶ سال، در بقیه زمان‌ها در جنگ به سر برده‌است. آمریکا به دلیل تمایلش برای تلاش به منظور مجبور کردن دیگران به در پیش گرفتن ارزش‌های آمریکایی، جنگ دوست‌ترین کشور جهان است.

اعتراف سی ونهمین رئیس‌جمهوری آمریکا به اینکه ایالات متحده جنگ‌افروز شماره یک جهان است، در حالی بیان صورت گرفت که هر ساله شاهد سیر صعودی هزینه‌ها و بودجه نظامی این کشور هستیم. آمریکا که در سال ۲۰۱۸ هزینه نظامی ۶۴۳ میلیارد دلاری برای خود پیش‌بینی کرده‌بود، در سال ۲۰۱۹ بودجه نظامی ۷۱۶ میلیارد دلاری برای خود تعیین کرد. این بودجه در سال جاری میلادی (۲۰۲۰) به ۷۳۸ میلیارد دلار افزایش یافته‌است.

بعد از اشغال افغانستان و عراق به ترتیب در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ در دولت جرج بوش، آمریکا در باتلاقی فرورفت که نزدیک به دو دهه هنوز از آن خلاصی نیافته‌است؛ بحرانی که نه تنها بر هزینه‌های نظامی‌گری واشینگتن افزوده بلکه به اهرم فشار بر شهروندان آمریکا تبدیل شده‌است. سال ۲۰۱۸ وزارت دفاع آمریکا در گزارشی اعلام کرد که جنگ‌های افغانستان، عراق و سوریه از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون بالغ بر یک ونیم تریلیون دلار برای مالیات‌دهندگان آمریکایی هزینه داشته‌است.

آیا حضور سربازان آمریکایی در افغانستان پایان می‌یابد؟

پیشتر اوباما که وعده خروج از خاورمیانه و پایان دادن به حضور نظامی در افغانستان را داده‌بود، نتوانست به وعده خود جامعه عمل بپوشاند. ترامپ نیز در دولت خود از اجرای این شعار ناکام ماند و اکنون در صدد کاستن از شمار نظامیان برآمده‌است نه خروج کامل.

حال نوبت به بایدن می‌رسد تا سرنوشت نظامیان آمریکا را در خاورمیانه مشخص کند. وی مخالف ازدیاد نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان و ادامه حضور در عراق است. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در وبسایت خود تأکید کرده که به حضور اکثریت سربازان آمریکایی در افغانستان پایان خواهد داد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا این شعار بایدن عملیاتی خواهد شد یا وی همان راهی را می‌رود که اوباما رفت.

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل