پیام آفتاب - خلیل‌زاد در کابل؛ چرا ارگ سکوت کرد؟

از نظر آمریکا و طالبان، رویکرد ارگ در تنافر و تعارض جدی با خواسته‌ها، اهداف و منافع آنها در روند صلح قرار دارد و این همان چیزی است که برخورد سرد ارگ با خلیل‌زاد را در پی می‌آورد.

زلمی خلیل‌زاد؛ نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا برای صلح افغانستان وارد کابل شده و با اشرف غنی، عبدالله عبدالله و شماری دیگر از شخصیت‌های سیاسی افغانستان دیدار کرده‌است.
صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست حکومت وحدت ملی دربارهٔ جزئیات سفر آقای خلیل‌زاد و دیدارش با آقای غنی ابراز نظری نکرد.
او گفت در این باره باید از خود آقای خلیل‌زاد پرسیده شود؛ ولی «برای حکومت افغانستان و رئیس‌جمهوری صلح پایدار و حفظ ارزش‌های ۱۸ ساله اولویت دارد.»
فرستادهٔ ویژهٔ آمریکا را در این سفر لیزا کورتیس؛ مشاور ترامپ در امور جنوب آسیا نیز همراهی می‌کند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا خواهان پایان دادن به جنگ افغانستان و خروج نیروهایش از این کشور است؛ اما این تصمیم او مخالفانی در واشینگتن دارد.
در افغانستان نیز اشرف غنی گفته‌است که دو کشور باید دربارهٔ آینده پیمان امنیتی، بحث کنند و تأکید کرده که خروج نیروهای خارجی باید از روند صلح جدا شود.
سکوت ارگ و بدتر از آن، نحوه واکنش صدیق صدیقی، سخنگوی اشرف غنی دربارهٔ دیدار خلیل‌زاد با او نشانگر آن است که این سفر نیز همانند دیدارهای قبلی نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا برای صلح افغانستان به کابل، برای ارگ خوش‌آیند نبوده‌است.
ظاهراً میان آنچه آقای غنی در نظر دارد با آنچه ترامپ در پی آن است و خلیل‌زاد می‌خواهد به اجرا درآورد، تفاوت‌هایی عمیق و بنیادین وجود دارد.
اشارهٔ صدیقی به اینکه برای اشرف غنی، صلح پایدار و حفظ ارزش‌های ۱۸ ساله افغانستان، اولویت دارد هم به معنای آن است که ارگ یک‌بار دیگر موقعیت خود را در خطر می‌بیند و نمی‌خواهد هزینه‌های سنگین صلحی را بپردازد که سرمایه‌گذاری هنگفت اشرف غنی برای برگزاری انتخابات و مهندسی این روند به گونه‌ای که متضمن بقای او در قدرت برای پنج‌سال دیگر باشد را ضرب صفر می‌کند.
حتی پیش از آنکه آمریکا بار دیگر تلاش‌ها برای دستیابی به صلح با طالبان را به جریان بیندازد، موضع رسمی ارگ، مبتنی بر مدیریت و مالکیت این روند و تأکید مکرر بر حفظ ارزش‌های ۱۸ ساله بود؛ مواردی که از نظر آمریکا و ترامپ، مردود است و طالبان نیز آن را به رسمیت نمی‌شناسند.
از نظر آمریکا و طالبان، رویکرد ارگ در تنافر و تعارض جدی با خواسته‌ها، اهداف و منافع آنها در روند صلح قرار دارد و این همان چیزی است که برخورد سرد ارگ با خلیل‌زاد را در پی می‌آورد.
اما پرسش اساسی این است که آیا آقای غنی قادر به تغییر جریان بازی به نفع خود است؟
تأخیر مکرر در اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، نشانگر بازی‌های سنگین و دشواری است که در پشت پرده جریان دارد. یکی از این بازی‌ها سرنوشت صلح و تعارض جدی میان خواسته‌های ارگ با آنچه آمریکا و طالبان می‌خواهند، است.
احتمالاً محور اصلی سفرهای اخیر شماری قابل توجه از مقام‌های آمریکایی به کابل، رسیدن به یک توافق طرفینی قابل اتکا و با اعتبار با اشرف غنی دربارهٔ نتایج انتخابات و سرنوشت صلح بود؛ موضوعی که با توجه به دیدار اخیر خلیل‌زاد با آقای غنی، ظاهراً موفقیت‌آمیز نبوده و شکست خورده‌است.
بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود که فرایند اعلام نتایج انتخابات، وارد مراحل دشوار و پیچیده‌ای شود؛ زیرا آمریکا اگر نتواند به تضمین‌های لازم برای همراهی غنی با پروژهٔ صلح مورد نظر واشینگتن، دست پیدا کند، تلاش خواهد کرد نتایج انتخابات را در مسیری غیر از آنچه غنی و ارگ اراده کرده‌اند، قرار دهد و این امر، نیازمند هزینه و کار توان‌فرسا و خطیر است که بیم بروز بحران در جریان آن نیز وجود دارد.
یکی دیگر از مسایل مورد اختلاف، تلاش غنی برای تفکیک میان خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و روند صلح آن کشور با طالبان است. این در حالی است که هم آمریکا و هم طالبان، مایل به خروج نیروهای خارجی از افغانستان به عنوان بخشی از پیامدهای توافق صلح هستند.
آقای غنی اما این امر را افزون بر آنکه نقض یک‌جانبهٔ پیمان امنیتی دوجانبه میان کابل و واشینگتن می‌داند که در نتیجه، اقتدار، حیثیت و حتی مرجعیت سیاسی کابل به عنوان طرف امضاکنندهٔ این پیمان را عمیقاً تضعیف می‌کند، خطری برای دولت خود می‌داند که به ناگاه از پشتوانهٔ خارجی برای مقابله و مقاومت در برابر طالبان و دیگر گروه‌های ضد دولتی، محروم می‌شود.
علی موسوی