به گزارش پیام آفتاب، مسئولان «د افغانستان بانک» میگویند که از سال ۱۳۸۴ به این سو، هر سال به ارزش سه تا پنج میلیارد افغانی اسکناس فرسوده آتش زده میشود.
به گفته آنان، از سال ۱۳۸۴خورشیدی تاکنون، درست زمانی که اسکناسهای جدید با برداشتن سه صفر آن به چاپ رسید، «د افغانستان بانک» بیش از ۵۵ میلیارد افغانی را سوزاندهاست.
این اسکناسها در طول سال توسط شعبههای «د افغانستان بانک» در پنج زون کابل، بلخ، ننگرهار، هرات و قندهار جمعآوری و در کورههایی شبیه کورههای خشتپزی، با حضور مقامهای بانک به آتش کشیده میشود. کارمندان این کورهها میگویند این اسکناسها یک شبانه روز میسوزند تا خاکستر شوند.
مقامهای «د افغانستان بانک» به بیبیسی گفتهاند که استفادهٔ بیش از حد از پول فیزیکی در دادوستدها و معاملات باعث میشود که اسکناسها زود مندرس شده و قابل استفاده نباشد.
شماری از کارشناسان میگویند کاغذ پول افغانی بی کیفیت است و یکی از دلایل فرسوده شدن آن را این مسئله عنوان میکنند. هر چند مقامهای «د افغانستان بانک» این ادعا را رد میکنند و میگویند اسکناسهای افغانی در میان کشورهای منطقه یکی از با کیفیتترینها است.
مقامهای «د افغانستان بانک» میگویند برنامههایی را برای جلوگیری از فرسوده شدن اسکناس افغانی روی دست گرفتهاند. محمدقسیم رحیمی معاون «د افغانستان بانک» گفت: «برای ترویج فرهنگ نگهداری درست پول در میان مردم دست بکار شدهاند».
رحیمی میگوید: «برنامههای آگاهیدهی را از مکتبها، مساجد و دانشگاهها آغاز کردیم تا به مردم بفهمانیم که از پولشان چطور نگهداری کنند.»
وی میگوید: «پس از این تمامی مالیات در سراسر کشور به شکل الکترونیکی جمعآوری میشود. تاجران میتوانند در هر گوشه کشور از طریق بانکهای تجارتی که در آن حساب داشته باشند، مالیات و تعرفههای گمرکی خود را پرداخت کنند».
به گفته مقامهای «د افغانستان بانک»، در گذشته عواید دولت به شکل نقدی و آنهم از سوی شعبههای «د افغانستان بانک» جمعآوری میشد. در این روند پول چندین بار شمارش و دست به دست میشد و به فرسوده شدن سریع آن کمک میکرد.
به تازگی «د افغانستان بانک» به بانکهای خصوصی و دولتی دستور دادهاند، سهولتهای لازم را برای تاجران و سرمایه گذاران فراهم کنند تا مالیات و تعرفهها را به صورت الکترونیکی بپردازند.
رشاد پوپل رئیس عمومی گمرکات وزارت مالیه میگوید: معاملات از طریق سیستم الکترونیکی در کنار تسهیل امور گمرکی سهولتهای بیشتری را هم برای تاجران فراهم کردهاست.
«د افغانستان بانک» افغانستان هر چهار سال ۲۸۴ میلیون قطعه اسکناس چاپ میکند. چاپ هرقطعه اسکناس افغانی ۳/۵ افغانی (پنج سنت) هزینه دارد که در مجموع حدود یک میلیارد افغانی میشود.
«د افغانستان بانک» میخواهد برای جلوگیری از فرسوده شدن سریع پول افغانی به کیفیت آن نیز بیافزاید. محمد قسیم رحیمی معاون «د افغانستان بانک» میگوید: این بار که پول چاپ کنیم، یک لایه روی اسکناسها اضافه میکنیم تا رطوبت را کنترول و از فرسوده شدن فوری جلوگیری کند.
چاپ پولیمر یا اسکناس پلاستیکی از دیگر راههای جلوگیری از فرسوده شدن پول دانسته میشود. اما «د افغانستان بانک» میگوید پس از بررسی دریافتهاند که بانک نوتهای پلاستیکی در افغانستان نتیجه نخواهد داد.