گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
زیربخش ها
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
پروژه راه لاجورد با هدف ساختن راه ترانزیتی پویا برای افغانستان
راه ترانزیتی لاجورد به منظور ایجاد دهلیز اقتصادی و با هدف انکشاف فراگیر و امکان اتصال افغانستان به اروپا از طریق ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه ایجاد گردید.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۶ قوس ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۲۱
این دهلیز فرا منطقه‌ای شامل راه‌آهن و جاده می‌شود و شهر تورقندی در ولایت هرات افغانستان را به بندر ترکمنباشی در ساحل دریای خزر از طریق عشق آباد متصل می‌کند. توافق‌نامه لاجورد در نوامبر سال ۲۰۱۷ با هدف اتصال بیشتر و ارتقای تجارت در منطقه ریکا در حاشیه کنفرانس "ریکا ۲" به امضاء رسید. دهلیز لاجورد به پروژه دهلیز ترکیه‌میانه متصل خواهد شد و مکمل برخی دیگر از دهلیزهای منطقه‌ای مانند دهلیز راه‌آهن پنج ملت خواهد بود. این دهلیز پتانسیل تحول معادلات تزانزیتی و تجاری در منطقه را دارد و فرصت‌های توسعه و همکاری متقابل را فراهم می‌آورد. اولویت‌های راه لاجورد در قالب این طرح شامل اهداف کوتاه و بلند مدت از قبیل: ۱) بهبود شرایط جاده و امکانات ترانزیتی در امتداد راه‌های اصلی؛ ۲) گسترش اتصال راه‌آهن میان افغانستان و ترکیه و فراتر از آن؛ ۳) بهبود بندرهای چند منظوره در مکان‌های در اولویت در هرکدام از پنج کشور مسیر راه لاجورد و ۴) انجام یک آنالیز هزینه و سود دربارهٔ ایجاد مناطق اقتصادی برون‌مرزی میان کشورهای در امتداد دهلیز.
پویایی دهلیز ترانزیتی لاجورد
دولت افغانستان با درک اهمیت ضرورت تجارت و ترانزیت در انکشاف، ایده ایجاد دهلیز ترانزیتی لاجورد را با دورنمای چهارچوب انکشاف و صلح ملی افغانستان (ANDPF) برای رشد متوازن و فراگیر تصویرسازی کرد. دهلیز لاجورد با هدف ساخت مسیر آسان، که از بندر شمالی آقینه در ولایت فاریاب و تورغندی در غرب هرات در افغانستان شروع می‌گردد و به ترکمنباشی در ترکمنستان می‌رسد ایجاد گردید. با عبور از دریای خزر شهرهای باکو پایتخت آذربایجان را به تبیلیسی و بندرهای باتومی و پوتی دریای سیاه گرجستان متصل می‌نماید. سپس به شهر کارس در شرق ترکیه متصل شده و این شهر را به استانبول و اروپا متصل می‌کند. دهلیز لاجورد توسط بانک انکشاف آسیایی (ADB) تمویل مالی شده‌است. هزینهٔ تخمین‌زده شده این پروژه بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد شده‌است.
اتصال نقش مهم در پالیسی کلان‌تر ایفا می‌کند و شامل همکاری، سازگاری، فراگیری، گرایش بازار و سود متقابل می‌شود. افغانستان با موقعیت خاص خود آسیای جنوبی را به آسیای شمالی، خاورمیانه و آسیای غربی متصل می‌کند و می‌تواند نقش مهمی در ثبات و توسعه اقتصاد منطقه داشته باشد. علاوه بر دستیابی به رشد فراگیر از طریق تجارت و ترانزیت، آنالیز پایداری مسیرهای چابهار، کراچی و راه‌لاجورد حائز اهمیت است. ترانزیت افغانستان از مسیر پاکستان پتانسیل آشکار و قابل توجه دهلیز افغانستان-پاکستان-هند را یادآور می‌شود. دسترسی به ترانزیت از طریق پاکستان برای افغانستان محدود به رسیدن به بازار هند است و به دلیل عدم اجازه پاکستان به هند برای پیوستن به APTTA توافق‌نامه تجاری ترانزیت افغانستان-پاکستان (APTTA) نتایج چندانی را نداشته‌است، بنابراین مانعی در برابر صادرات کالاهای افغانی به کشورهای منطقه مانند هند به وجود می‌آورد. افغانستان در حال حاضر هدف جاه طلبانه را برای ایجاد مسیرهای جایگزین برای دسترسی به بازارهای جهانی مشخص نموده‌است.
دهلیز ترانزیتی لاجورد کاهش موانع تجارت، کاهش هزینه‌های معامله، بهبود حکومتداری برون‌مرزی از راه سازش، تجارت و ترانزیت افزایش یافته و همکاری ارتقا یافته بین‌المللی را هدف قرارداده است. این دهلیز در چارچوب مجوز حمل و نقل بین‌المللی (TIR) فعالیت خواهد کرد. مجوزحمل و نقل بین‌المللی رویه‌های معمول و در نظرگرفته شده به عنوان سیستم ترانزیت جهانی را تسهیل می‌کند. افغانستان در سال ۱۹۷۵ میلادی عضو TIR شد، اما به دلیل بی‌ثباتی در حالت ساکن قرار داشت و در سال ۲۰۱۳ عضویت خود را تجدید کرد. تطبیق سیستم TIR در دهلیز لاجورد باعث تقویت تجارت و ترانزیت در افغانستان و کشورهای منطقه خواهد شد. هند بهترین بازار را برای افغانستان فراهم می‌کند. اگر هند برای پیوستن به دهلیز ترانزیتی لاجورد علاقمندی خود را نشان دهد باعث ارتقای ارزش تجارت بین منطقه‌ای در محیط در حال رشد منطقه‌ای و تجارت جهانی خواهد شد.
تجارت و ترانزیت منطقه‌ای ارتقا یافته افغانستان - مسیری رو به جلو برای انکشاف
انکشاف شراکتی جزء مهم از تعامل افغانستان با کشورهای منطقه را به وجود می‌آورد. تحول اقتصادی موفق یکی از فاکتورهای برجسته برای تحول کلی افغانستان به سمت پایداری صلح بلند مدت و دستیابی به پروژه‌های هدف‌گذاری شده مانند پروژه لاجورد و همچنین برانگیختن اتصال منطقه‌ای می‌شود. در طول سال‌ها تجارت بین منطقه‌ای افغانستان به شکل چشمگیری با آسیای میانه، هند، ایران و پاکستان افزایش یافته‌است. تجارت بین منطقه‌ای افغانستان ۴۳٫۱ درصد است. زیربنای انکشاف در افغانستان موجب ارتقای تجارت منطقه‌ای می‌شود و در حال حاضر چندین پروژه اتصالاتی برای اتصال به بازارهای جهانی باعث برداشته شدن مشکلات گلوگاه‌های ترانزیتی شده و محیط مطلوبی را برای تجارت متوازن فراهم می‌کند. جایگاه ارتقا یافته افغانستان از ۱۸۳ به ۱۶۷ در سال ۲۰۱۸ براساس رتبه‌بندی بانک جهانی نمایانگر تلاش‌ها برای افزایش تجارت از طریق اصلاحات بنیادی گوناگون شده‌است. تاکنون دولت افغانستان قادر به مدیریت ۱۳ واحد صنعتی در ۱۱ ولایت شده‌است.
مسیرهای ترانزیتی درحال گسترش و امیدوارکننده‌ای مانند پروژه راه‌آهن پنج ملت، پروژه راه‌آهن چهار ملت، جاده زییدان-دلآرام (پروژه چابهار)، طرح کمربند و جاده (BRI) میان افغانستان و چین، برنامه دهلیز هوایی افغانستان-هند وجود دارند. پروژه راه‌آهن پنج ملت پتانسیل اتصال حدود ۲۱۰۰ کیلومتر را دارد و چین و ایران را به هم متصل می‌کند و ازکشورهای جمهوری قرقیزستان، تاجیکستان و افغانستان عبور می‌کند. ساخت راه‌آهن چند ملیتی در حدود ۵۰ درصد کامل شده‌است. پروژه ملی حلقوی که یک دهلیز استراتژیک ملی مهم است به اتصال ولایات افغانستان و همسایه‌ها در آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و خاورمیانه کمک می‌کند. بانک انکشاف آسیایی (ADB) حامی سرک حلقوی ملی با ارزش ۳۳۰ میلیون دالر است. طرح کمربند و جاده جایگاهی زیربنایی و تجاری و اقتصادی منطقه‌ای است که به دنبال ایجاد اتصال میان چین و باقی اروپا-آسیا است، و اساساً از طریق جاده ابریشم دریایی و کمربند زمینی اقتصادی جاده ابریشم هدف‌گذاری شده‌است. طرح کمربند و جاده درسال ۲۰۱۵ میان افغانستان و چین به امضاء رسید. راه مواصلاتی فراتر از هندوکش در حال انجام است و از سال ۲۰۱۶ در حال تطبیق است. هدف این دهلیز ایجاد اتصال در محدوده رشته کوه هندوکش از طریق ساخت جاده است. این پروژه در مرحله پلان تدارکات آغاز شده از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ است. برای گسترش ارتباطات تجاری میان افغانستان و هند برنامه اتصال هوایی در سال ۲۰۱۷ آغاز شد. تاکنون ۱۵۵ پرواز باری میان افغانستان و هند صورت گرفته‌است.
اتصال در افغانستان می‌تواند باعث رشد پتانسیل دست نخورده و افزایش تجارت با هند، آسیای مرکزی، و دیگر مناطق جهان شود. توافق‌های تجارتی-ترانزیتی باید اساساً برای یکپارچگی اقتصادی وگسترده‌تر منطقه مورد استفاده قرار بگیرد. طرح افغانستان برای ایجاد ترانزیت و سیستم حمل و نقل می‌تواند برای سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی مفید باشد. ثبات در افغانستان به پایداری و موفقیت این پروژه‌ها وابسته است.
- نویسنده: نیلاپو شانتی / مترجم: حسین احمدی
مرجع : افغانستان ما
