گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
زیربخش ها
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
متن کامل توافقنامه امنیتی بغداد - واشنگتن - بخش اول
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۸ سنبله ۱۳۸۷ ساعت ۰۷:۰۶
اشاره:
توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا که مناقشات بسیاری را در محافل داخلی این کشور و سطح منطقه در پی داشته است، بستری است که بر اساس آن حضور نیروهای آمریکایی در عراق و زمینه فعالیت آنها بعد از انقضای دوره مشخص شده از سوی سازمان ملل در پایان امسال (۲۰۰۸) مشخص می‌شود.
پایان دوره ریاست جمهوری جورج بوش و احتمال به قدرت رسیدن دموکرات‌ها در آمریکا مزید بر علت شده تا فشار آمریکا برای امضای این توافقنامه مورد مناقشه که تاکنون به تایید هیات‌های مذاکره‌کننده آمریکا و عراق رسیده است، افزایش یابد. اما این توافقنامه باید به تایید پارلمان عراق برسد؛ امری که محتمل به نظر نمی‌رسد.
بر اساس این توافقنامه نیروهای آمریکایی تا سال ۲۰۱۱ در عراق خواهند ماند و بر اساس آنچه طرفداران این توافقنامه بیان می‌کنند، جمهوری عراق و آمریکا در راستای تحکیم همکاری‌های امنیتی، مشارکت در تحقق ثبات و امنیت بین‌المللی، مبارزه با تروریسم و همکاری‌های دفاعی در رویارویی با تهدید‌هایی که تمامیت ارضی و امنیت عراق را تهدید می‌کنند،
متن پیش‌نویس این توافقنامه که برای نخستین بار در روزنامه الشرق الاوسط چاپ شده در پی می‌آید:
***
* ماده اول: حوزه و هدف توافقنامه
این توافقنامه اصول و نیازهای اساسی را که تعیین‌کننده حضور موقت فعالیت‌ها و عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق است، مشخص می‌کند.
* ماده دوم: تعریف مفاد و اصطلاحات توافقنامه
۱- موسسات و املاک تحت مالکیت دولت عراق که بر اساس توافقنامه نیروهای آمریکایی از زمان اجرای این توافقنامه حق استفاده از آن را دارند. این موسسات و املاک بر اساس فهرست پیشنهاد شده آمریکا تنظیم شده که بر اساس توافق طرفین طی دوره اجرای این توافقنامه در اختیار آمریکا قرار می‌گیرد.
پیشنهاد عراق: تیم مذاکره کننده عراقی از تیم آمریکایی خواست تا لیست این موسسات و املاک را که بر اساس آن از تاریخ ۱/۱/ ۲۰۰۹ توسط نیروهای آمریکایی قابل استفاده است، ارائه دهد.
۲- نیروهای آمریکایی وضعیت تمامی نیروهایشان اعم از نظامی و غیر نظامی، تمامی اموال و دارایی‌ها و تجهیزات نیروهای نظامی خود را در خاک عراق مشخص کنند.
۳- نیروهای آمریکایی شامل تمامی افراد وابسته به ارتش آمریکا، تفنگداران آمریکایی، نیروهای دریایی، هوایی و گارد ساحلی است.
۴- اعضای غیر نظامی نیز شامل تمامی غیر نظامیانی است که در وزارت دفاع آمریکا فعالیت می‌کنند و این تعریف شامل افرادی که اقامت عادی در عراق دارند، نمی‌شود.
۵- تمامی پیمانکار‌های طرف قرارداد با آمریکا و اعضای کادری که با آن شرکت‌ها همکاری می‌کنند اعم از شهروندان آمریکایی و یا دیگر کشورها که با هدف افزایش خدمات و امنیت به نیروهای آمریکایی در عراق حضور داشته باشند.
۶- فراهم ساختن وسایل نقلیه ایمنی به ویژه در عرصه نظامی برای رفت و آمد در راه‌های مختلف و انتقال افراد که در راس این ایمن سازی تهیه و تدارک چرخ‌های ایمنی برای وسایل نقلیه است.
۷- وسایل نقلیه نظامی برای استفاده در عملیات‌های نظامی با پلاک‌های ویژه بر اساس نظام معمول در آمریکا.
۸- تجهیزات دفاعی شامل تمامی سلاح‌ها، تجهیزات و ابزارهایی که در جنگ‌های متعارف استفاده می‌شود و آمریکا برای انجام فعالیت‌هایی که با دولت عراق بر سر آن توافق کرده است به این تجهیزات نیاز دارد. این موضوع به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم هیچ ارتباطی با سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح‌های شیمیایی، هسته‌ای، بیولوژیکی و ... ندارد.
۹- انبارهای لازم برای حفظ تجهیزات دفاعی که نیروهای آمریکایی بر اساس توافقنامه جهت فعالیت‌هایش به آن نیاز دارد.
۱۰- تنظیم مالیات و قوانین گمرکی بر اساس قوانین دولت عراق و سازمان‌ها و موسسات استان‌های این کشور که این مالیات‌ها خدماتی را که به نیروهای آمریکایی ارائه می‌شود شامل نمی‌شود.
* ماده سوم : احترام به قوانین
براساس این بند تمامی نیروهای نظامی آمریکا و عناصر غیر نظامی به هنگام انجام عملیات‌های نظامی باید به قوانین عرف و توافقنامه‌های دولت عراق احترام بگذارند و از هر گونه اقدامی که با متن این توافقنامه مغایر باشد، خودداری کنند و آمریکا باید تمام تدابیر لازم را برای اجرای این هدف به کار بندد.
* ماده چهارم: وظایف و ماموریت‌ها
با هدف واکنش به هر گونه تهدید‌های داخلی و خارجی علیه عراق و تحکیم همکاری‌ها برای شکست تشکیلات القاعده در این کشور و همچنین شکست گروه‌های ناقض قانون دو طرف توافق کرده‌اند که:
۱- دولت عراق کمک‌های موقتی را از نیروهای آمریکایی جهت حفظ امنیت و ثبات در این کشور دریافت کند؛ از جمله همکاری در عملیات‌های نظامی علیه تشکیلات القاعده، گروه‌های تروریستی دیگر و همچنین گروه‌های ناقض قانون.
۲- عملیات‌های نظامی بر اساس این توافقنامه با موافقت دولت عراق و هماهنگی کامل با نیروهای عراقی انجام می‌شود که نظارت بر هماهنگی‌ها در این عملیات‌های نظامی را کمیته مشترک هماهنگی عملیات (JMOCC) بر عهده دارد که بر اساس این توافقنامه و موضوعات مربوط به عملیات نظامی تشکیل می‌شود.
۳- اجرای این عملیات‌ها باید بر اساس احترام کامل به قانون اساسی و دیگر قوانین عراقی و رعایت اصل حاکمیت و منافع ملی عراق به شیوه‌ای که دولت عراق تعیین کرده و همچنین بر اساس قوانین بین‌المللی انجام شود و دولت آمریکا باید به این قوانین و عرف عراق احترام بگذارد.
۴- طرفین تصمیم دارند به تلاش‌هایشان در همکاری جهت تحکیم توانمندی‌های امنیتی عراق اعم از آموزش، تجهیز و حمایت از نیروهای عراقی ادامه دهند.
۵- در تمامی مفاد این توافقنامه حق طرفین در دفاع از خویش تعیین شده است.
* ماده پنجم: سود دارایی‌ها
۱- تمامی ساختمان‌ها و تاسیسات غیر منقول موجود در اراضی‌ای که بر اساس توافقنامه نیروهای آمریکایی حق استفاده از آن و یا انجام تغییرات در آن را دارند، تحت حاکمیت دولت عراق است.
۲- دولت آمریکا مسئولیت ساخت، بهینه سازی و یا توسعه موسسات در این اراضی را برای استفاده از آن بر عهده دارد و باید با دولت عراق برای انجام این بازسازی‌ها و اقدامات مشورت کند و رضایت دولت عراق را جهت اجرای این طرح‌ها جلب نماید. در صورت استفاده مشترک از این اراضی طرفین براساس میزان استفاده، مسئولیت بازسازی، ساخت و توسعه موسسات در این اراضی را بر عهده می‌گیرند.
۳- در صورت کشف هرگونه اثر تاریخی یا فرهنگی و یا منابع استراتژیکی در این اراضی توافق شده، هرگونه ساخت، بازسازی و عملیات توسعه فورا متوقف می‌شود و موارد فوق به نمایندگان عراقی کمیته مشترک عراق و آمریکا ابلاغ می‌شود.
۴- آمریکا تمامی این اراضی و موسسات غیر منقول را که طی دوره اجرای این توافقنامه ایجاد کرده است، بدون هیچ‌گونه درخواست مالی و یا ثبت بدهی به دولت عراق باز می‌گرداند.
۵- آمریکا تمامی موسسات و اراضی را که حائز اهمیت معنوی، فرهنگی و یا سیاسی است، بر اساس توافق با دولت عراق در صورت درخواست این دولت به عراق باز می‌گرداند.
۶- بقیه موسسات و اراضی توافق شده نیز پس از پایان اجرای این توافقنامه و یا زمانی که نیروهای آمریکایی نیازی به آن نداشته باشند، به مقامات عراقی تحویل داده می‌شود.
۷- تمامی تجهیزات و دارایی‌های منقولی که وارد عراق شده و یا بر اساس توافقنامه در داخل اراضی عراق به دست آمده، به نیروهای آمریکایی و شرکت‌های طرف قرارداد آمریکا تعلق دارد.
* ماده ششم: استفاده از موسسات و اراضی توافق شده
۱- باید براساس رعایت اصل احترام به حاکمیت عراق و در چارچوب تبادل نظر بین طرفین صورت گیرد و این توافقنامه امکان دستیابی دولت عراق به موسسات و اراضی مذکور را به وجود می‌آورد و باید عاری از هر گونه بدهی و یا هزینه مالی، به عراق واگذار شود.
۲- دولت عراق بر اساس این توافقنامه، نحوه استفاده از تمامی حقوق در داخل این موسسات و اراضی توافق شده را توسط نیروهای آمریکایی مشخص می‌کند و دو طرف در صورت استفاده مشترک از این حقوق طبق هماهنگی و همکاری‌های دو جانبه عمل می‌کنند.
۳- نیروهای آمریکایی کنترل ورود به این موسسات و اراضی را بر عهده دارند و دو طرف برای ورود به مناطق مذکور برای استفاده‌های مشترک باید با یکدیگر هماهنگی داشته باشند.
به ماده هفت و هشت در مطلب‌های منتشر شده از سوی رسانه‌ها تاکنون اشاره نشده است.
توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا که مناقشات بسیاری را در محافل داخلی این کشور و سطح منطقه در پی داشته است، بستری است که بر اساس آن حضور نیروهای آمریکایی در عراق و زمینه فعالیت آنها بعد از انقضای دوره مشخص شده از سوی سازمان ملل در پایان امسال (۲۰۰۸) مشخص می‌شود.
پایان دوره ریاست جمهوری جورج بوش و احتمال به قدرت رسیدن دموکرات‌ها در آمریکا مزید بر علت شده تا فشار آمریکا برای امضای این توافقنامه مورد مناقشه که تاکنون به تایید هیات‌های مذاکره‌کننده آمریکا و عراق رسیده است، افزایش یابد. اما این توافقنامه باید به تایید پارلمان عراق برسد؛ امری که محتمل به نظر نمی‌رسد.
بر اساس این توافقنامه نیروهای آمریکایی تا سال ۲۰۱۱ در عراق خواهند ماند و بر اساس آنچه طرفداران این توافقنامه بیان می‌کنند، جمهوری عراق و آمریکا در راستای تحکیم همکاری‌های امنیتی، مشارکت در تحقق ثبات و امنیت بین‌المللی، مبارزه با تروریسم و همکاری‌های دفاعی در رویارویی با تهدید‌هایی که تمامیت ارضی و امنیت عراق را تهدید می‌کنند،
متن پیش‌نویس این توافقنامه که برای نخستین بار در روزنامه الشرق الاوسط چاپ شده در پی می‌آید:
***
* ماده اول: حوزه و هدف توافقنامه
این توافقنامه اصول و نیازهای اساسی را که تعیین‌کننده حضور موقت فعالیت‌ها و عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق است، مشخص می‌کند.
* ماده دوم: تعریف مفاد و اصطلاحات توافقنامه
۱- موسسات و املاک تحت مالکیت دولت عراق که بر اساس توافقنامه نیروهای آمریکایی از زمان اجرای این توافقنامه حق استفاده از آن را دارند. این موسسات و املاک بر اساس فهرست پیشنهاد شده آمریکا تنظیم شده که بر اساس توافق طرفین طی دوره اجرای این توافقنامه در اختیار آمریکا قرار می‌گیرد.
پیشنهاد عراق: تیم مذاکره کننده عراقی از تیم آمریکایی خواست تا لیست این موسسات و املاک را که بر اساس آن از تاریخ ۱/۱/ ۲۰۰۹ توسط نیروهای آمریکایی قابل استفاده است، ارائه دهد.
۲- نیروهای آمریکایی وضعیت تمامی نیروهایشان اعم از نظامی و غیر نظامی، تمامی اموال و دارایی‌ها و تجهیزات نیروهای نظامی خود را در خاک عراق مشخص کنند.
۳- نیروهای آمریکایی شامل تمامی افراد وابسته به ارتش آمریکا، تفنگداران آمریکایی، نیروهای دریایی، هوایی و گارد ساحلی است.
۴- اعضای غیر نظامی نیز شامل تمامی غیر نظامیانی است که در وزارت دفاع آمریکا فعالیت می‌کنند و این تعریف شامل افرادی که اقامت عادی در عراق دارند، نمی‌شود.
۵- تمامی پیمانکار‌های طرف قرارداد با آمریکا و اعضای کادری که با آن شرکت‌ها همکاری می‌کنند اعم از شهروندان آمریکایی و یا دیگر کشورها که با هدف افزایش خدمات و امنیت به نیروهای آمریکایی در عراق حضور داشته باشند.
۶- فراهم ساختن وسایل نقلیه ایمنی به ویژه در عرصه نظامی برای رفت و آمد در راه‌های مختلف و انتقال افراد که در راس این ایمن سازی تهیه و تدارک چرخ‌های ایمنی برای وسایل نقلیه است.
۷- وسایل نقلیه نظامی برای استفاده در عملیات‌های نظامی با پلاک‌های ویژه بر اساس نظام معمول در آمریکا.
۸- تجهیزات دفاعی شامل تمامی سلاح‌ها، تجهیزات و ابزارهایی که در جنگ‌های متعارف استفاده می‌شود و آمریکا برای انجام فعالیت‌هایی که با دولت عراق بر سر آن توافق کرده است به این تجهیزات نیاز دارد. این موضوع به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم هیچ ارتباطی با سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح‌های شیمیایی، هسته‌ای، بیولوژیکی و ... ندارد.
۹- انبارهای لازم برای حفظ تجهیزات دفاعی که نیروهای آمریکایی بر اساس توافقنامه جهت فعالیت‌هایش به آن نیاز دارد.
۱۰- تنظیم مالیات و قوانین گمرکی بر اساس قوانین دولت عراق و سازمان‌ها و موسسات استان‌های این کشور که این مالیات‌ها خدماتی را که به نیروهای آمریکایی ارائه می‌شود شامل نمی‌شود.
* ماده سوم : احترام به قوانین
براساس این بند تمامی نیروهای نظامی آمریکا و عناصر غیر نظامی به هنگام انجام عملیات‌های نظامی باید به قوانین عرف و توافقنامه‌های دولت عراق احترام بگذارند و از هر گونه اقدامی که با متن این توافقنامه مغایر باشد، خودداری کنند و آمریکا باید تمام تدابیر لازم را برای اجرای این هدف به کار بندد.
* ماده چهارم: وظایف و ماموریت‌ها
با هدف واکنش به هر گونه تهدید‌های داخلی و خارجی علیه عراق و تحکیم همکاری‌ها برای شکست تشکیلات القاعده در این کشور و همچنین شکست گروه‌های ناقض قانون دو طرف توافق کرده‌اند که:
۱- دولت عراق کمک‌های موقتی را از نیروهای آمریکایی جهت حفظ امنیت و ثبات در این کشور دریافت کند؛ از جمله همکاری در عملیات‌های نظامی علیه تشکیلات القاعده، گروه‌های تروریستی دیگر و همچنین گروه‌های ناقض قانون.
۲- عملیات‌های نظامی بر اساس این توافقنامه با موافقت دولت عراق و هماهنگی کامل با نیروهای عراقی انجام می‌شود که نظارت بر هماهنگی‌ها در این عملیات‌های نظامی را کمیته مشترک هماهنگی عملیات (JMOCC) بر عهده دارد که بر اساس این توافقنامه و موضوعات مربوط به عملیات نظامی تشکیل می‌شود.
۳- اجرای این عملیات‌ها باید بر اساس احترام کامل به قانون اساسی و دیگر قوانین عراقی و رعایت اصل حاکمیت و منافع ملی عراق به شیوه‌ای که دولت عراق تعیین کرده و همچنین بر اساس قوانین بین‌المللی انجام شود و دولت آمریکا باید به این قوانین و عرف عراق احترام بگذارد.
۴- طرفین تصمیم دارند به تلاش‌هایشان در همکاری جهت تحکیم توانمندی‌های امنیتی عراق اعم از آموزش، تجهیز و حمایت از نیروهای عراقی ادامه دهند.
۵- در تمامی مفاد این توافقنامه حق طرفین در دفاع از خویش تعیین شده است.
* ماده پنجم: سود دارایی‌ها
۱- تمامی ساختمان‌ها و تاسیسات غیر منقول موجود در اراضی‌ای که بر اساس توافقنامه نیروهای آمریکایی حق استفاده از آن و یا انجام تغییرات در آن را دارند، تحت حاکمیت دولت عراق است.
۲- دولت آمریکا مسئولیت ساخت، بهینه سازی و یا توسعه موسسات در این اراضی را برای استفاده از آن بر عهده دارد و باید با دولت عراق برای انجام این بازسازی‌ها و اقدامات مشورت کند و رضایت دولت عراق را جهت اجرای این طرح‌ها جلب نماید. در صورت استفاده مشترک از این اراضی طرفین براساس میزان استفاده، مسئولیت بازسازی، ساخت و توسعه موسسات در این اراضی را بر عهده می‌گیرند.
۳- در صورت کشف هرگونه اثر تاریخی یا فرهنگی و یا منابع استراتژیکی در این اراضی توافق شده، هرگونه ساخت، بازسازی و عملیات توسعه فورا متوقف می‌شود و موارد فوق به نمایندگان عراقی کمیته مشترک عراق و آمریکا ابلاغ می‌شود.
۴- آمریکا تمامی این اراضی و موسسات غیر منقول را که طی دوره اجرای این توافقنامه ایجاد کرده است، بدون هیچ‌گونه درخواست مالی و یا ثبت بدهی به دولت عراق باز می‌گرداند.
۵- آمریکا تمامی موسسات و اراضی را که حائز اهمیت معنوی، فرهنگی و یا سیاسی است، بر اساس توافق با دولت عراق در صورت درخواست این دولت به عراق باز می‌گرداند.
۶- بقیه موسسات و اراضی توافق شده نیز پس از پایان اجرای این توافقنامه و یا زمانی که نیروهای آمریکایی نیازی به آن نداشته باشند، به مقامات عراقی تحویل داده می‌شود.
۷- تمامی تجهیزات و دارایی‌های منقولی که وارد عراق شده و یا بر اساس توافقنامه در داخل اراضی عراق به دست آمده، به نیروهای آمریکایی و شرکت‌های طرف قرارداد آمریکا تعلق دارد.
* ماده ششم: استفاده از موسسات و اراضی توافق شده
۱- باید براساس رعایت اصل احترام به حاکمیت عراق و در چارچوب تبادل نظر بین طرفین صورت گیرد و این توافقنامه امکان دستیابی دولت عراق به موسسات و اراضی مذکور را به وجود می‌آورد و باید عاری از هر گونه بدهی و یا هزینه مالی، به عراق واگذار شود.
۲- دولت عراق بر اساس این توافقنامه، نحوه استفاده از تمامی حقوق در داخل این موسسات و اراضی توافق شده را توسط نیروهای آمریکایی مشخص می‌کند و دو طرف در صورت استفاده مشترک از این حقوق طبق هماهنگی و همکاری‌های دو جانبه عمل می‌کنند.
۳- نیروهای آمریکایی کنترل ورود به این موسسات و اراضی را بر عهده دارند و دو طرف برای ورود به مناطق مذکور برای استفاده‌های مشترک باید با یکدیگر هماهنگی داشته باشند.
به ماده هفت و هشت در مطلب‌های منتشر شده از سوی رسانه‌ها تاکنون اشاره نشده است.
