چرا همه تمرکز عبدالله بر مجاهدین است؟

چیزی بیشتر از یک ماه قبل، داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی در یک اظهار نظر جنجالی به رئیس‌جمهور غنی تاخت و او را فاقد شایستگی برای ریاست جمهوری دانست. رئیس اجرایی، غنی را به تک‌روی در حکومت متهم کرد و گفت که رئیس‌جمهور به هیچ‌کس اجازه صحبت نمی‌دهد و خودش گوینده تک‌نفره است. اظهار نظر تند رئیس اجرایی واکنش‌های زیادی در پی‌داشت. اطرافیان رئیس‌جمهور گفتند که غنی به‌شدت از این اظهار نظر عصبانی است و پس از آن تا امروز دیگر میان عبدالله و غنی صمیمیتی به مشاهده نرسیده و حتی در بیشتر مراسم که رئیس‌جمهور حضور دارد، رئیس اجرایی را نمی‌توان دید. خیلی‌ها در محافل سیاسی به این عقیده‌اند که رئیس اجرایی به دستان خود لاک انزوای بیشتری تنیده است. پس از شکل‌گیری حکومت وحدت ملی و تقسیم قدرت به شکل پنجاه‌پنجاه، داکتر عبدالله که پنجاه‌درصد وزیران کابینه و دیگر نهادهای مهم حکومتی را به دست آورده، نتوانست تا در درون نظام مانور قدرت قابل قبولی اجرا کند. یک مقایسه اجمالی دربارهٔ تعیینات دو رهبر حکومت وحدت ملی چهره‌ای جالبی از کابینه را به نمایش می‌گذارد و شاید تا حدی وضعیت انفعالی رئیس اجرایی را مشخص بسازد.
در زمان کمپاین‌های انتخاباتی داکتر عبدالله طبق معمول در درون همان «کانسپت» جهادی شروع به کارزار انتخاباتی کرد. معاون‌های داکتر عبدالله هر دو جهادی بودند و ایتلاف‌های انتخاباتی نیز بیشتر با تیم‌های انتخاباتی مجاهدین شکل گرفت. پس از شکل‌گرفتن حکومت وحدت ملی و ایجاد کرسی‌ای به‌نام ریاست اجرایی داکتر عبدالله باز هم نتوانست از همان «کانسپت» جهادی بیرون شود و چهره‌هایی که جزیی از جریان مجاهدین بودند به‌عنوان نامزدان وزارت‌های مربوط به داکتر عبدالله معرفی شدند. حتی در زیر مجموعه‌های وزارت‌خانه‌ها و ریاست‌های مستقل نیز همین چهره‌های جهادی بیشتر خودنمایی می‌کنند. اگر مشخص‌تر بگوییم، بیشترین وزیران پیشنهادی داکتر عبدالله از حزب جمعیت اسلامی هستند و به همین دلیل داکتر عبدالله را بیشتر از این که رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی بدانند، نماینده حزب جمعیت در دولت می‌شناسند. در چنین احوالی، عمل‌کرد چهره‌های جهادی با توجه به‌چند دوره حضور در نظام، قابل تأمل است. بیشتر این افراد با این‌که تجربه حضور در قدرت را دارند، ولی نتوانستند خود را به معیارهای حکومت‌داری مدرن همراه بسازند. آنان مدیریت نظام مدرن و امروزی را به‌خوبی درک نکردند و همین مسئله باعث شد که در مدیریت نهادهای‌شان با چالش‌های متعددی روبه‌رو شوند. با این که تعدادی از نسل دوم و سوم مجاهدین، در طول پانزده سال گذشته و با استفاده از موقعیت‌های بادآورده، خود را به مدارج عالی تحصیلی رساندند، ولی بی‌تجربگی در عرصه پراکتیک حکومت‌داری اجازه نداد تا آنان در مناصب مهم حکومتی جای بگیرند. از آن سو اشرف غنی به عنوان سهم‌دار دیگر حکومت وحدت ملی و رئیس‌جمهور این حکومت، تلاش کرد تا گستره تحت پوشش حکومتش را تا جایی که امکان دارد بیشتر بسازد و حتی بیرون از حوزه موتلفین انتخاباتی‌اش نیروی کارا و فعال را برای وزارت‌خانه‌های خود در نظر بگیرد. او بیشتر از نسل جوان و با تجربه و حتی گمنام، برای حکومتش استفاده کرد و به‌طور مداوم این نسل جوان و پویا را وارد حکومتش می‌سازد.
داکتر عبدالله هم‌چنان در طول این دوسال، به دلیل ندانم‌کاری‌های سیاسی‌اش و نداشتن اجندای مشخص سیاسی، بخشی از موتلفین سیاسی خود را نیز از دست داده است. حالا او مجبور است در حلقهٔ تنگ‌تری بازی کند و مسلماً در چنین حلقه‌ای، بازی‌کردن کار بس دشوار و سختی می‌نماید. «کانسپت» جهادی تک‌بعدی رئیس اجرایی برای وی فرصت بازی‌های بزرگ را نمی‌دهد، زیرا این «کانسپت» به شدت در افغانستان از محبوبیت افتاده است. البته این مسئله به معنای رد ارزش‌های جهاد مردم افغانستان نیست. افغان‌ها هنوز هم جهاد را در برابر تجاوز شوروی سابق به‌عنوان یک اصل مقدس دینی مورد احترام قرار می‌دهند و دوره جهاد را به‌عنوان دوره ارزشی در تاریخ معاصر خویش یاد می‌کنند، ولی عمل‌کرد فوق‌العاده بد و فاجعه‌بار گروه‌های جهادی پس از پیروزی‌شان در سال ۱۳۷۱ و هم‌چنان غرق‌شدن در فساد اداری دوره پانزده سالهٔ فعلی، آنان را از چشم مردم انداخته است. در چنین اوضاعی به نظر می‌رسد که داکتر عبدالله همه تخم مرغ‌هایش را در سبد مجاهدین گذاشته و افتادن این سبد، شاید زیانی را به داکتر عبدالله وارد کند که هرگز قابل جبران نباشد.
- فریدون آژند، هشت صبح، چهارشنبه ۷ میزان ۱۳۹۵

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل