جنرال سید حسن پس از کودتای هفت ثور/اردیبهشت سال ۱۳۵۷، به ایجاد و تأسیس نخستین هسته‌های مقاومت و جهاد همت گماشت و علیه حکومت کمونیستی طرفدار شوروی سابق به جهاد پرداخت.
تاریخ انتشار :شنبه ۴ ثور ۱۴۰۰ ساعت ۱۵:۵۷
کد مطلب : 96110
استرجنرال سید محمد حسن مشهور به سید جگرن در سال ۱۳۰۳ ش، در قریه گاومرده ولسوالی ناهور ولایت غزنی متولد شد. پدر بزرگوارش بنام «سید مؤمن» که از شخصیت‌های سرشناس منطقه ناهور بود و به شهادت رسید. وی در کوچکی از نعمت پدر محروم ماند و دروس مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت
ایام جوانی جنرال سید حسن مصادف بود با حکومت نادر خان، بر اساس فرمانی که نادر خان به حکمرانان مناطق مرکزی صادر نموده آمده بود: (برای پسرانی که از خانواده‌های بزرگ و با نفوذ مناطق مرکزی هستند زمینه تحصیل نظامی را فراهم نمایید) لذا در ولسوالی ناهور از کسانیکه علاوه بر لیاقت و شایستگی از خانواده بزرگ آن منطقه به حساب می‌آمد وشرایط تحصیل مکاتب نظامی داشت سید حسن آقا بود.
وی پس از تحصیل در مکاتب ملکی و عسکری سر انجام از دانشگاه نظامی سند فراغت حاصل نمود و در ابتدا بحیث افسر پیاده در فرقه قرغه و هفده سال دیگر را در لوای (۶۳) قلات و قندهار تا رتبه جکتورنی وظیفه انجام داد و بعداً در کابل رفته و در غند اردوی سلطنتی شامل خدمت گردیده و در سال ۱۳۵۰ش، باز نشسته می‌شود.
وی پس از باز نشستگی به زادگاهش بر می‌گردد و در سال ۱۳۵۲ ش، بعنوان نماینده مردم در ولسی جرگه آمادگی می‌گیرد ولی برگزاری انتخابات همزمان با کودتایی داود خان منجر شده واین شورا ملغا اعلان می‌شود
جنرال سید حسن پس از کودتای هفت ثور/اردیبهشت سال ۱۳۵۷، به ایجاد و تأسیس نخستین هسته‌های مقاومت و جهاد همت گماشت و علیه حکومت کمونیستی طرفدار شوروی سابق با رهبری علمایی دینی و تشکیل حکومت اسلامی در هزاره جات، در جبهات قیاق ولسوالی ناهور ولایت غزنی گروه جهادی و مسلحانه را شکل داده و پایه‌گذاری نمود او در اواخر سال ۱۳۵۷ ش و بهار ۱۳۵۸ ولسوالی‌های ناهور و جغتو را با اشتراک وسیع مردم از سلطه دولت خارج نمود. وی که یک افسر با تجربه نظامی بود دریافت که جبهات پراکنده نظامی چندان مؤثر نیست در ایجاد و تأسیس شورای اتفاق اسلامی در سنبله/شهریور سال ۱۳۵۸ش، با آیت الله سید علی بهشتی (رح) و دیگر بزرگان، متنفذان، تحصیل کرده‌ها، خوانین و علمای هزاره جات که در ورس بامیان تشکیل شده بود سهم فعال گرفت و در اولین اجلاس این شورا بحیث فرمانده عمومی نظامی آن تشکیلات برگزیده شد و بدنبال آن عملیات‌های نظامی نیرومندی را درسال‌های جهاد بر ضد اشغالگران روسی و رژیم دست نشانده وقت در ولایت عزنی وسایر مناطق فرماندهی می‌کرد.
ایشان پس از تصرف ولسوالی ناهور در ۸ ثور/اردیبهشت ۱۳۵۸ جمعی از مجاهدین جرغی و برجگی را تحت هدایت آیت الله شریعت مدار و استاد ناصری به سوی بهسود و عده‌ای دیگری را به سر پرستی مأمور محمد علی به جاغوری اعزام نمود و آنها در آزاد سازی ولسوالی‌های مرکز بهسود و جاغوری نقش مؤثری داشت.
پس از تشکیل شورای انقلابی اتفاق اسلامی در ماه سنبله/شهریور ۱۳۵۸ که جنرال سید حسن به فرماندهی نظامی این شورا منصوب گردید جبهات ضد حکومتی در سراسر هزاره جات فعالیت خویش را علیه رژیم کمونیستی کابل تشدید نمودند و در مدت کوتاهی توانستند تمام مناطق هزاره جات را به جز مرکز ولایت بامیان از کنترل دولت خارج ساختتند و یک حکومت خود مختار ملی در این مناطق تشکیل گردید که رتق و فتق امور را بر عهده داشت و اداره امور این مناطق به صورت نرمال و عادی جریان داشت.
نقش سید جگرن در آزادی مناطق هزاره جات بسیار پر رنگ و حیاتی بود و ایشان شخصاً جبهات را از ناهور تا قیاق و ترکان در غزنی و برخی مناطق میدان وردک را رهبری می‌کرد. تجارب بالای نظامی و مدیرت درست و محبوبیت مردمی وی باعث شد که پیروزی‌های مهمی در نبرد به دشمن تا به دندان مسلح و ارتش متجاوز شوری کسب نماید و نیروهای دولتی با همه امکانات و با وجود برتری هوایی و برخورداری از حمایت نظامیان شوروی هیچ‌گاهی نتوانست وی را شکست داده و بر مناطق تحت کنترل وی تسلط یابند.
خط مقدم جبهه که ایشان در آنجا مستقر بود و جنگ را فرماندهی می‌کرد بارها و بارها مورد حمله هوایی و بمباران شدید قرار گرفت به گونه ای که در بهار ۱۳۶۰ جبهات قیاق به مدت ۲۷ روز از صبح تا غروب مورد بمباران هواپیماهای روسی قرار داشت و تلفات و خسارات زیادی را برای مردم غیرنظامی وارد کرد اما در عرصه نظامی نتوانست موفقیتی کسب کند و روحیه خلل ناپذیر مجاهدین را تضعیف نماید.
جنرال سید حسن چنان به شهرت ملی و بین‌المللی دست یافت که هر شب خبرهای پیروزی‌های او از رادیوها بخصوص رادیو BBC نشر می‌گردید. به دلیل همین پیروزی‌های چشمگیر نام وی به عنوان یکی از فرماندهان مهم جهاد مطرح گردید و بعد از پیروزی مجاهدین و روی کار آمدن دولت اسلامی به معاونت وزارت دفاع منصوب و رتبهٔ استر جنرالی را کسب نمود.
با تشدید جنگهای داخلی بر سرقدرت و ویرانی شهرکابل به دست گروه‌های متخاصم وی از مقامش کناره‌گیری کرد و زادگاهش برگشت و پس از اجلاس بن آقای کرزی او را بعنوان مشاور نظامی‌اش منصوب کرد. وی تا پایان ریاست جمهوری حامد کرزی در این نقام ایفای وظیفه نمود و با روی کار آمدن دولت وحدت ملی دوباره به زادگاهش در ولایت غزنی برگشت و سرانجام در تاریخ ۷ ثور/اردیبهشت ۱۳۹۵ در سن ۹۲ سالگی در بیمارستان سردار محمد داود خان در کابل چشم از جهان فانی فروبست و به ابدیت پیوست.
روحش شاد و یادش گرامی باد!
گزارشگر : پایگاه اطلاع رسانی پیام آفتاب
payam-aftab.com/vdcgzq9y.ak93q4prra.html