اگر پاکستان تغییر روش ندهد احتمال درگیری نظامی میان پاکستان و افغانستان زیاد است و در آن صورت آمریکایی ها به نفع افغانستان دخالت خواهند کرد.
واقعیت آنست که پاکستان سال‌ها توانسته به سیاست دوگانه‌ی خود در برخورد با آمریکا و طالبان ادامه بدهد، اما امروز چالش جدی در همین جاست که آیا پاکستان همچنان قادر به ادامه این بازی هست یا خیر؟ به نظر می‌رسد هم اکنون مقامات این کشور با دشوار شدن وضعیت به پایان خط این بازی نزدیک می‌شود چرا که آمریکا جدی و مصمم تصمیم دارد پاکستان را مجبور کند که دست از این سیاست بردارد.
اظهارات مقامات آمریکایی در تقبیح این رویکرد پاکستان نیز موید عزم آمریکایی‌ها برای پایان دادن به این وضعیت است و حتی تا سطح تهدید به حمله و اشغال مناطق قبایلی نیز پیش رفته است. به طوری که اخیرا سناتور گراهام، از جمهوری خواهان مجلس سنا اعلام کرده است که آمریکا تصمیم قاطع خود را برای پایان دادن به استاندارهای دوگانه‌ی اسلام آباد گرفته است. مقامات پاکستان نیز این واقعیت را درک کرده‌اند که زمان بازی دوگانه به پایان رسیده است. روز پنجشنبه در همایش بزرگ احزاب پاکستان که با حضور سران و بسیاری از شخصیت‌های سیاسی و دینی این کشور برگزار شد، سخنان زرداری و گیلانی گویای آن بود که پاکستانی‌ها نیز واقعاً به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکایی دیگر سیاست دوگانه‌ی پاکستان را نمی‌پذیرند و سران این کشور باید تصمیمی جدی اتخاذ کنند. هرچند اختلافات زیادی بر سر این مسئله میان احزاب اسلامی، حزب مردم و همچنین حزب مسلم لیگ نواز شریف وجود دارد و همین امر اتخاذ تصمیمی قاطع و عملی را با چالش جدی روبرو کرده است اما در هر حال پاکستان تنها دو راه حل پیش رو دارد:
اول اینکه ارتش یا باید به وزیرستان حمله و سازمان القاعده و همچنین شبکه حقانی را از آنجا بیرون کند که این به معنای درگیر شدن در یک جنگ داخلی است، چرا که قبایل اعلام کرده‌اند که نه به ارتش پاکستان و نه به آمریکایی‌ها اجازه‌ی دخالت خواهند داد و حتی به جهاد تهدید کرده‌اند. اتخاذ این رویکرد به منزله‌ی تغییر استراتژی پاکستان است و در واقع آمریکایی‌ها نیز به دنبال آنند. اما از سخنان رهبران سیاسی و ژنرال‌های ارتش پاکستان این‌گونه بر می‌آید که آن‌ها آمادگی حمله به وزیرستان را ندارند.
اما گزینه‌ی دوم پیش روی مقامات پاکستانی اینست که ریسک ورود نیروهای آمریکایی به پاکستان را بپذیرند تا نظامیان آمریکایی، ارتش پاکستان را دور زده و در مناطق قبائلی وارد عمل شوند و از طریق هواپیماهای بدون سرنشین دست به عملیات‌های هوایی بزنند.
راه حل سومی اگر قابل تصور باشد، اینست که پاکستان به ظاهر تسلیم مدیریت آمریکا بشود اما همان سیاست دوگانه را پشت پرده پیگیری کند. اما در مقطع فعلی نمی‌توان امیدوار بود که این سیاست بتواند پاسخگوی بحران فعلی باشد. آن هم در حالی که بسیاری از ناظران بر این اعتقادند که اگر پاکستان تغییر روش ندهد احتمال درگیری نظامی میان پاکستان و افغانستان زیاد است و در آن صورت آمریکایی‌ها به نفع افغانستان دخالت خواهند کرد. مسلماً اگر این اتفاق بیفتد آتش این جنگ بیش از همه دامن پاکستان را گرفته و این کشور را در معرض تهدید تجزیه قرار خواهد داد.
پیرمحمد ملازهی
کارشناس شبه قاره